İnsomnia uykuya geçiş, uykunun sürdürülmesi ve kalitesine negatif etki eden bir sorundur. Genelde genetik, hormonal, bağışıklık veya psikososyal yatkınlıklar ile ilişkilendirilir ve bu rahatsızlığın insanların gün içindeki hayatları üzerinde ciddi etkisi olabilir.
Bağırsak mikrobiyota sanık sandalyesinde
Burada suçlu, özellikle sindirim sistemindeki bakteriler ile beyindekiler arasında iletişimi mümkün kılan bağırsak-beyin aksı yoluyla bağırsak mikrobiyotası olabilir. Hayvanlar ile yapılan çeşitli çalışmalar, uyku rahatsızlıklarının bağırsak mikrobiyotasının bileşiminde ve fonksiyonunda değişiklikler (disbiyozis) ile sıklıkla ilişkili olduğunu göstermiştir. Bunun aksi durumda da, normal bağırsak florasının geri yerine konması uyku kalitesini iyileştirmektedir*. Bu etkileşimlerde sitokinlerin (bazı bağırsak bakterilerine tepki olarak bağışıklık sistemi tarafından üretilen inflamatuar moleküller) rol oynadığı düşünülmektedir; bu durum da insomnia hastalığı olan kişilerde gözlemlenen enflamasyonu açıklayabilir.
İnsomnianın bakteri parmak izi
Bu veriler aslen hayvanlar ile yapılan çalışmalardan elde edilmektedir. İnsanlarda bunu teyit etmek için araştırmacılar aralarında 20 akut insomnia hastası, 38 kronik insomnia hastası ve kontrol işlevi gören 38 normal uyku uyuyan kişiyi içeren 96 yetişkinin bağırsak mikrobiyotasını ve sitokin üretimini analiz etti ve karşılaştırdı. İlk bulgu insomnia hastalarının, normal uyku uyuyan kişilerden daha yüksek seviye inflamatuar sitokinler gösterdiğidir ve bu seviyeler hastalığın şiddeti ile artar gibi görünmüştür. Bu kişilerin mikrobiyotalarında, kısa zincirli yağ asitleri (anti-inflamatuar ve sağlık faydaları olan bileşikler) ürettiği bilinen bazı bakterilerin eksik olduğu görülmüştür. Araştırmacılar, uyku kalitesini ve insomnianın şiddetini yansıtan bakteri parmak izleri de belirlemişlerdir. Bu parmak izleri akut ve kronik insomnia hastalarını normal uyku uyuyan kişilerden ayırt etmeyi mümkün kılmıştır.
Mikrobiyota sayesinde insomniayı yenmek?
Bu çalışma, şiddeti belirli bazı bakteri gruplarının varlığı veya yokluğu ile ilişkili olabilecek şekilde insomnia olgularında bağırsak mikrobiyotasında değişiklikler olduğunu teyit etmektedir. Ortaya çıkan enflamasyonun disbiyozisin süresine bağlı olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla mikrobiyota bu uyku bozukluğunu hedef alan tanı ve tedavi araçları geliştirmek için kullanılabilir.
