Vajinal mikrobiyotanıza

Vajinal mikrobiyotanıza nasıl iyi bakabilirsiniz?

Vajinada yüzlerce bakteri bulunur.¹ Nasıl çalıştıklarına ve neden mikrobiyotamıza iyi bakmamız gerektiğine bir bakalım!

Bu makale hakkında

Yayın 28 Eylül 2021

Güncelleme 28 Ekim 2024

İçindekiler

tr_chapters_mobile

Vajinal mikrobiyota tam olarak nedir?

Vajinal mikrobiyota ya da vajinal flora vajinada bulunan yüzlerce bakteriden ve daha az sayıda mantardan Candida) oluşur.¹

Birçok kadın için, çeşitliliği düşük olduğunda (yaklaşık 200 bakteri türü) ve lactobacillus - çubuk tipli bakteri - baskın olduğunda vajinal mikrobiyota dengelidir.¹

Tüm kadınlarda vajinal mikrobiyota vardır ancak her kadının vajinal mikrobiyotası farklıdır. Bugüne kadar beş farklı tip vajinal bakteri topluluğu tanımlanmıştır:^1,2

dördüne laktobasil (sidenote: Lactobacilli (lactobacillus) Ana özelliği laktik asit üretimi olan ve bu nedenle "laktik asit bakterileri" ismini alan çubuk tipli bakteriler.
Lactobacillus bakterileri ayrıca insanların oral, vajinal ve bağırsak mikrobiyotasında ve ayrıca bitki ve hayvanlarda da bulunur. Süt ürünleri (örn. bazı peynirler ve yoğurtlar), turşu, sauerkraut turşusu vb gibi fermente gıdalarda bulunur.
Bazı türleri faydalı özellikleri ile bilinen Lactobacillus bakterileri ayrıca probiyotiklerde de bulunur. W. H. Holzapfel et B. J. Wood, The Genera of Lactic Acid Bacteria, 2, Springer-Verlag, 1st ed. 1995 (2012), 411 p. « The genus Lactobacillus par W. P. Hammes, R. F. Vogel Tannock GW. A special fondness for lactobacilli. Appl Environ Microbiol. 2004 Jun;70(6):3189-94. Smith TJ, Rigassio-Radler D, Denmark R, et al. Effect of Lactobacillus rhamnosus LGG® and Bifidobacterium animalis ssp. lactis BB-12® on health-related quality of life in college students affected by upper respiratory infections. Br J Nutr. 2013 Jun;109(11):1999-2007. ) hakimdir (L. crispatus, L. gasseri, L. iners or L. jensenii)
bir veya daha fazla tür ile domine edilmiştir

Vajinal mikrobiyota, etnik köken, seks hormonları, hormonal kontraseptifler, cinsel davranışlar, vajina duşu, beslenme, sigara kullanımı, sosyal ortam (yaşama ortamı) ve genler dahil çeşitli faktörlerin etkisine tabi olan dinamik bir topluluktur.^1,³

Aynı zamanda, vajinal flora tek başına yaşamaz. Anüs ve vajina girişi birbirine çok yakındır ve anüsten gelen bakteriler vajinal mikrobiyotayı zenginleştirebilir.⁴Dolayısıyla bağırsaklar vajina için doğal bir lactobacillus kaynağı olup dengeli vajinal mikrobiyotanın korunmasına katkıda bulunur^.5,6,7

Vajinal mikrobiyota insanın ömrü boyunca nasıl değişir?

Vücut insanın ömrü boyunca değişir, aynı şekilde vajinal mikrobiyota da. Vajinal mikrobiyotanın bileşimi çocukluktan yetişkinliğe, ve menopoz dönemine kadar büyük oranda değişir.¹ Hormonal değişiklikler yaşamımızın ritmini değiştirir ve vajinal mikrobiyotayı da etkiler. Örneğin, menstrüasyon (adet kanaması) vajinal mikrobiyota çeşitliliğini geçici olarak değiştirir. Mikrobiyota doğumda da rol oynar.^1,10 Gebelik sırasında annenin vücudu fetüse veya fetüsün anne vücuduna adapte eden fizyolojik değişiklikler gerçekleşir.Gebe kadınlarda vajinal mikrobiyota daha sabit, daha az zengin ve daha az çeşitlidir,⁹ ve yüksek östrojen seviyeleri lactobacillus'un baskın olmasını sağlar.^1,8 Son olarak, menopozda vajinal mikrobiyota yeni bir denge bulur.¹⁰

Vajinal mikrobiyota sağlık açısından neden çok önemli bir faktördür?

Vajinal mikrobiyotadaki bakteriler sağlıklı bir vajina ortamının sürdürülmesine yardımcı olur.¹Bu bakterilerden bazıları, özellikle lactobacillus patojenik mikroorganizmaların (sidenote: Mikroorganizmalar Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük olan canlı organizmalar. Bunlara bakteriler, virüsler, mantarlar, arklar ve protozoalar dahildir ve genel olarak "mikroplar" olarak adlandırılır What is microbiology? Microbiology Society. ) vajinada tutunmalarını önler. Çeşitli mekanizmalar ileri sürülmüştür:

Laktik asit üreterek mikrobiyota birçok patojen için uygun olmayan asidik bir ortamı destekler (pH ≤ 4.5).^11,12
hidrojen peroksit (H₂O₂) veya antibakteriyal maddeler (bakteriyosinler) gibi mikrobiyotanın ürettiği savunma bileşenleri yabancı bakterilere, virüslere ve mantarlara saldırır.^11,12
Mikrobiyota bariyer gibi hareket ederek, patojenlerin vajina duvarlarında kendilerine yer bulmasını zorlaştırır. Lactobacillus'un varlığı, patojenlerin tutunmaya çalışabileceği epitelin yenilenmesini hızlandırır.^11,12
Mikrobiyota, patojenleri uzak tutan koruyucu bir mukusun vajina epiteli tarafından üretimini kolaylaştırır.^11,12
Kadınların bağışıklık sistemini stimule ederek patojenler saldırılarıyla savaşmalarını iyileştirir.^11,12

Dengesi bozulmuş vajinal mikrobiyota: ilişkili hastalıklar nelerdir?

Stres, hastalık, aşırı hijyen (vajinal duşlar),ilaçlar (antibiyotik tedavisi vb.), alkol tütün ürünleri... tüm bunlar vajinal mikrobiyota bileşimine etki edebilecek faktörlerdir.^8,13 Mikrobiyotanın bileşiminde denge bozukluğu olduğunda biz buna "disbiyozis (sidenote: Disbiyozis Genelde çevresel ve bireye özel faktörlerden oluşan bir kombinasyonun yol açtığı mikrobiyotanın bileşimi ve fonksiyonunda bir değişiklik olarak tanımlanır. Disbiyozis homojen bir durum değildir aksine kişilerin sağlık durumlarına göre değişkenlik gösterir. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) " diyoruz.^8,11

Vajinal disbiyozis, vajinal floradaki en önemli bakteri olan lactobacillus baskın durumunu kaybettiğinde oluşur ve fırsatçı mikroorganizmaların vajinayı kolonize etmesinin yolunu açar.^8,11 Bunların mevcudiyetinde çoğunlukla vajinal akıntı, kaşıntı ve yanma hissi veya balık kokusuna benzer bir koku oluşur ama bazen asemptomatik de olabilir.⁸

Vajinal disbiyozis aşağıdakiler ile ilişkilendirilmektedir:

bakteriyel vajinozis, patojenik bakteriler tarafından kolonizasyon nedeniyle¹
kandidiyazis, Candida cinsi mantarın üremesi nedeniyle⁸
doğurganlıkta azalma¹¹
daha yüksek prematüre doğum riski¹

Be aware

Ayrıca bakteriyel vajinozisi olan kadınların bakteriyel enfeksiyonlar (gonore, klamidya, trikomonas vb), herpes, papillomavirus, HIV/AIDS gibi cinsel yoldan bulaşan enfeksiyonlara (STI) yakalanmasının daha olası olduğu unutulmamalıdır.^3,14

Neyin doğrudan etki ettiğini bildiğimize göre, vajinal mikrobiyotamıza nasıl iyi bakabiliriz?

Vajinal mikrobiyotaya iyi bakmak şarttır. Günlük özel bölge hijyeni disbiyozisi önlemek için çok önemlidir. Bu konuda çok fazla yanlış bilgi vardır o nedenle YAPILACAK ve YAPILMAYACAKLARI anlamak önemlidir.

Günlük olarak:

vajinal florayı değiştirdiği için vajina duşu tavsiye edilmemesine rağmen vulvanın o bölgeye özel bir jel¹⁵ile dışarıdan yıkanması vajinal akıntı, ter, idrar ve dışkı kontaminantlarının istenmeyen şekilde birikmesini azaltmaya yardımcı olur.¹⁶

Vajinal mikrobiyotanın sağlığının iyi olmasına katkıda bulunmak için:

Hijyen hala gereklidir,¹⁵ ancak yeterli değildir Vajinal mikrobiyota için çeşitli seçenekler halihazırda mevcuttur veya şu anda test edilmektedir:

Probiyotikler: Probiyotikler " yeterli miktarlarda alındığında vücuda/konağa bir sağlık faydası sağlayan canlı mikroorganizmalardır.^17,18 Mikrobiyotadaki denge bozukluğunu azaltabilir veya güvenli şekilde düzeltebilirler.Vajinal veya oral yoldan alınan kadınlara yönelik probiyotikler vajinal floranın dengesinin yerine konmasına yardımcı olabilir, semptomları iyileştirebilir ve çeşitli vajinal enfeksiyonların tekrarlama riskini azaltabilir.^13,19,20,21 Bu hem çocuk doğurma yaşındaki kadınlar hem de menopoz sonrası kadınlar için geçerlidir.^13,20,21
Prebiyotikler: Prebiyotikler bir sağlık faydası sağlayan spesifik, sindirilemeyen besin kaynaklı liflerdir. Kişinin mikrobiyotasındaki faydalı mikroorganizmalar tarafından seçici olarak kullanılırlar.^22,23 Bazı ürünlerde probiyotiklere eklendiklerinde, bunlara sembiyotik adı verilir.²⁴Kadınlara özel prebiyotiklerin Lactobacillus'un çoğalmasını desteklediği ve sağlıklık vajinal asiditeyi geri yerine koymaya yardımcı olduğu düşünülmektedir.^19,25,26

Hepsi bu değil!

Yakın tarihli çalışmalar vajinal mikrobiyota nakli (VMN) gibi vajinal mikrobiyotayı değiştirmeye yönelik diğer tedavi opsiyonlarına ışık tutmuştur. Dışkı mikrobiyotası naklinden ilham alan VMN sağlıklı bir kadının vajinal mikrobiyotasınından bir greftin vajinal disbiyozis yaşayan kadınlara aktarılmasını içerir. VMN refrakter veya nükseden bakteriyel vajinozis için umut vaat eden bir seçenektir ancak bugüne kadar ancak çok az sayıda hastada test edilmiştir (2019'da 5 kişi). Bu alanda devam eden araştırmalara buradan bir göz atın.²⁷

Bu makalede yer alan tüm bilgiler bilimsel olarak onaylanmış kaynaklardan gelmektedir. Bunlar, konuyla ilgili tüm çalışmaları kapsamaz. Tüm bu bilgileri aldığımız tüm çalışmalar buradadır.

Kaynaklar

^{1 Greenbaum S, Greenbaum G, Moran-Gilad J, et al. Ecological dynamics of the vaginal microbiome in relation to health and disease. Am J Obstet Gynecol. 2019 Apr;220(4):324-335.}

^{2 Petrova MI, Lievens E, Malik S, et al. Lactobacillus species as biomarkers and agents that can promote various aspects of vaginal health. 2015 Front. Physiol. 6:81.}

^{3 Lewis FM, Bernstein KT, Aral SO. Vaginal Microbiome and Its Relationship to Behavior, Sexual Health, and Sexually Transmitted Diseases. Obstet Gynecol. 2017;129(4):643-654.}

^{4 Petricevic L, Domig KJ, Nierscher FJ, et al. Characterisation of the oral, vaginal and rectal Lactobacillus flora in healthy pregnant and postmenopausal women. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2012;160(1):93-99.}

^{5 Reid G, Bruce AW, Fraser N, et al. Oral probiotics can resolve urogenital infections. FEMS Immunol Med Microbiol 2001;30: 49–52.}

^{6 Antonio MA, Rabe LK, Hillier SL. Colonization of the rectum by Lactobacillus species and decreased risk of bacterial vaginosis. J Infect Dis 2005;192:394–8.}

^{7 Hilton E, Isenberg HD, Alperstein P, et al. Ingestion of yogurt containing Lactobacillus acidophilus as prophylaxis for candidal vaginitis. Ann Intern Med 1992;116:353–7}

^{8 Amabebe E, Anumba DOC. The Vaginal Microenvironment: The Physiologic Role of Lactobacilli. Front Med (Lausanne). 2018 Jun 13;5:181.}

^{9 Gupta P, Singh MP, Goyal K. Diversity of Vaginal Microbiome in Pregnancy: Deciphering the Obscurity. Front Public Health. 2020 Jul 24;8:326.}

^{10 Petrova MI, van den Broek M, Balzarini J, et al. Vaginal microbiota and its role in HIV transmission and infection. FEMS Microbiol Rev. 2013;37(5):762-792}

^{11 Younes JA, Lievens E, Hummelen R, et al. Women and Their Microbes: The Unexpected Friendship. Trends Microbiol. 2018 Jan;26(1):16-32.}