Mikrobiota pochwy

Czym dokładnie jest mikrobiota pochwy?

Mikrobiota, czyli flora pochwy, składa się z setek bakterii i mniejszej liczby grzybów (Candida), które zasiedlają pochwę.¹

W przypadku większości kobiet (w przeciwieństwie do mikrobioty jelitowej) mikrobiota pochwy jest zrównoważona, gdy jej różnorodność jest niewielka (ok. 200 gatunków bakterii) i gdy dominują Lactobacilli – bakterie w kształcie pałeczek.¹

Mikrobiota pochwy stanowi dynamiczną populacją podatną na wpływ czynników takich jak pochodzenie etniczne, hormony płciowe, antykoncepcja hormonalna, zachowania seksualne, irygacja pochwy, dieta, nałóg palenia, środowisko społeczne (np. przestrzeń życiowa) i geny.^1,3

Jednocześnie flora pochwy nie żyje sama. Odbyt i wejście do pochwy znajdują się tuż obok siebie, a bakterie z jednego mogą kolonizować drugi.⁴ Zatem jelito stanowi naturalny rezerwuar pałeczek kwasu mlekowego dla pochwy, co jest ważne z punktu widzenia równowagi flory pochwy.^5,6,7

Jak zmienia się mikrobiota pochwy przez całe życie?

Organizm ewoluuje przez całe życie, podobnie jak mikrobiota pochwy. Skład mikrobioty pochwy zmienia się znacznie począwszy od dzieciństwa poprzez dorosłość aż do menopauzy.¹ Zmiany hormonalne modyfikują rytm naszego życia, a także wpływają na mikrobiotę pochwy.⁸ Na przykład menstruacja tymczasowo zmienia różnorodność drobnoustrojów pochwy. Mikrobiota odgrywa również rolę podczas porodu.^1,10 W czasie ciąży zachodzą zmiany fizjologiczne mające na celu przystosowanie organizmu matki do organizmu płodu i odwrotnie.⁹ U kobiet w ciąży mikrobiota pochwy jest bardziej stabilna, mniej bogata i mniej zróżnicowana⁹, a wysoki poziom estrogenu zapewnia całkowitą dominację pałeczek kwasu mlekowego.^1,8 Wreszcie, w okresie menopauzy mikroflora pochwy powraca do nowej równowagi.¹⁰

Dlaczego mikrobiota pochwy ma kluczowy wpływ na zdrowie?

Bakterie zawarte w mikrobiocie pochwy pomagają w utrzymaniu zdrowego środowiska pochwy.¹ Niektóre spośród tych bakterii, zwłaszcza pałeczki kwasu mlekowego, zapobiegają zasiedlaniu się w pochwie drobnoustrojów (sidenote: Drobnoustrojami Organizmy żywe zbyt małe, aby być widoczne gołym okiem. Obejmują bakterie, wirusy, grzyby, archeony, pierwotniaki itp. Często określa się je jako „drobnoustroje”, „mikroorganizmy” lub „mikroby”. Zródło: What is microbiology? Microbiology Society. 
  ) chorobotwórczych. Zaproponowano kilka mechanizmów:

• dzięki produkcji kwasu mlekowego, mikrobiota wspiera środowisko kwaśne (pH ≤ 4.5), które jest nieodpowiednie dla wielu patogenów^11,12
• związki obronne produkowane przez mikrobiotę, takie jak nadtlenek wodoru (H₂O₂) czy substancje przeciwbakteryjne (bakteriocyny), atakują obce bakterie, wirusy i grzyby^11,12
• mikrobiota pełni rolę bariery utrudniając patogenom osiedlenie się na ścianach pochwy. Obecność pałeczek kwasu mlekowego przyspiesza odnowę nabłonka, do którego patogeny mogą próbować się przyczepić^11,12
• mikrobiota ułatwia produkcję ochronnego śluzu przez nabłonek pochwy, który odstrasza patogeny^11,12
• dzięki stymulacji układu odpornościowego kobiety, mikrobiota poprawia jej zdolność do zwalczania ataków patogenów^11,12

Zaburzenia równowagi mikrobioty pochwy: jakie są związane z nią schorzenia?

Stres, choroba, nadmierna higiena (irygacja), leki (antybiotykoterapia itp.), alkohol, tytoń… wszystkie te czynniki mogą wpływać na skład mikrobioty pochwy.^8, Gdy w składzie mikrobioty występują zaburzenia równowagi, mamy do czynienia ze stanem, który określa się mianem „dysbioza (sidenote: Dysbioza Dysbioza nie jest zjawiskiem jednorodnym; przybiera różne formy zależne od stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj definiuje się ją jako zaburzenie składu i funkcjonowania mikrobioty spowodowane przez zestaw czynników środowiskowych i osobniczych zakłócających ekosystem mikroorganizmów. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) ”.^8,11

Dysbioza pochwy ma miejsce, gdy pałeczki kwasu mlekowego, czyli kluczowe bakterie we florze pochwy, tracą przewagę, co toruje drogę mikroorganizmom oportunistycznym do kolonizacji pochwy.^8,11 Ich obecność jest często związana z upławami, swędzeniem i pieczeniem lub rybim zapachem , ale przebieg może być również bezobjawowy.⁸

Dysbioza pochwy jest związana z:

• bakteryjnym zapaleniem pochwy, spowodowanym kolonizacją przez bakterie chorobotwórcze¹ 

• kandydozą, spowodowaną proliferacją grzyba⁸ 

• obniżeniem płodności¹¹

• podwyższeniem ryzyka przedwczesnego porodu¹

Wiedząc, co ma bezpośredni wpływ na mikrobiotę pochwy, jak możemy o nią zadbać?

Niezbędna jest dbałość o mikrobiotę pochwy. Codzienna higiena intymna ma kluczowe znaczenie w profilaktyce dysbiozy. Istnieje wiele fałszywych informacji, dlatego ważne jest, aby zrozumieć, CO NALEŻY robić, a CZEGO NIE.

Codziennie:

Chociaż irygacja pochwy nie jest zalecana, ponieważ zmienia florę pochwy, zewnętrzne mycie sromu odpowiednim żelem intymnym pomaga zmniejszyć niepożądane gromadzenie się wydzieliny z pochwy, potu, moczu i zanieczyszczeń kałowych.¹⁶

Aby przyczynić się do dobrego zdrowia mikrobioty pochwy...

higiena jest wciąż konieczna¹⁵, ale to nie wystarczy. Kilka opcji dotyczących mikrobioty pochwy już istnieje lub jest obecnie testowanych:

• Probiotyki: Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą gospodarzowi korzyści zdrowotne.^17,18 Mogą redukować lub bezpiecznie korygować zaburzenia równowagi mikrobioty. Probiotyki dla kobiet podawane dopochwowo lub doustnie mogą pomóc przywrócić równowagę flory pochwy, złagodzić objawy i obniżyć ryzyko nawrotu różnych zakażeń pochwy.^13,19,20,21 Dotyczy to zarówno kobiet w wieku rozrodczym, jak i kobiet po menopauzie.^13,20,21
• Prebiotyki: Prebiotyki to specyficzne, niestrawne włókna dietetyczne, które przynoszą korzyści zdrowotne. Są selektywnie wykorzystywane przez pożyteczne mikroorganizmy wchodzące w skład mikrobioty gospodarza.^22,23 Po dodaniu do probiotyków w określonych produktach są one znane jako symbiotyki.²⁴ Uważa się, że prebiotyki przeznaczone dla kobiet wspierają wzrost pałeczek kwasu mlekowego i pomagają przywrócić zdrową kwasowość pochwy.^19,25,26

BMI-21.12