Czy przyjmowane przez kobiety hormonalne preparaty antykoncepcyjne wyrządzają szkody mikrobiocie? Wszystko zależy od mikrobioty – mówi nauka. Zdominowana przez pałeczki kwasu mlekowego mikrobiota pochwy jest przed nimi chroniona w odróżnieniu od mikrobioty jelit, która ulega niewielkim zaburzeniom.
Każda kobieta wie, że wahania poziomu hormonów w cyklu miesięcznym wpływają między innymi na mikrobiotę pochwy i tranzyt jelitowy. Czy w związku z tym przeznaczone dla kobiet środki antykoncepcyjne – zwłaszcza te, które wpływają na poziom hormonów – mogą modyfikować (korzystnie lub nie) dynamikę mikrobioty pochwy i jelit?
Doustne środki antykoncepcyjne rozpieszczają florę pochwy...
Mikrobiota pochwy ma pewną szczególną właściwość: jest zdrowa wtedy, gdy jest mało zróżnicowana i zdominowana przez bakterie o wydłużonym kształcie: pałeczki kwasu mlekowego. Natomiast inne rodzaje mikrobioty, na przykład mikrobiota jelit, są uważane za zdrowe, gdy są silnie zróżnicowane. Dominacja pałeczek kwasu mlekowego chroni pochwę przed infekcjami między innymi dzięki wydzielaniu kwasu mlekowego, który hamuje namnażanie chorobotwórczych mikroorganizmów. Zdarza się jednak, że równowaga tej zdominowanej przez pałeczki kwasu mlekowego mikrobioty zostaje zaburzona ( (sidenote:
Dysbioza
Dysbioza nie jest zjawiskiem jednorodnym; przybiera różne formy zależne od stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj definiuje się ją jako zaburzenie składu i funkcjonowania mikrobioty spowodowane przez zestaw czynników środowiskowych i osobniczych zakłócających ekosystem mikroorganizmów.
Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232.)), a bakterie te zostają zastąpione przez inne gatunki. Może to prowadzić do bakteryjnego zapalenia pochwy. Wydaje się, że hormonalne środki antykoncepcyjne (doustne i dopochwowe) zmniejszają zagrożenie tą chorobą1. Jak? Są dobre dla pałeczek kwasu mlekowego! Zawarte w środkach antykoncepcyjnych estrogeny powlekają ścianki pochwy dużą ilością glikogenu – ulubionego pożywienia pałeczek kwasu mlekowego, które dzięki temu się mnożą i wytwarzają więcej kwasu mlekowego. A inne środki antykoncepcyjne? Badań jest na razie niewiele, ale wygląda na to, że krążki dopochwowe nie powodują istotnych zmian mikrobioty pochwy, podobne jak spirale (miedziane i hormonalne), które, jak się wydaje, nie mają na nią wpływu1.
...ale nieznacznie zaburzają mikrobiotę jelit
Mikrobiota jelit – w przeciwieństwie do pochwowej – musi być zróżnicowana, żeby była zdrowa. Pigułka sztucznie utrzymuje stały poziom estrogenów i progesteronu we krwi, co prawdopodobnie zakłóca mikrobiotę jelit. Jak wynika z badania przeprowadzonego niedawno wśród 16 zdrowych kobiet w wieku przedmenopauzalnym2 doustne środki antykoncepcyjne nieco zmniejszają bogactwo mikrobioty jelit i modyfikują liczebność kilku rodzajów bakterii. Na razie nie wiadomo natomiast, czy zawarte w pigułkach hormony działają na bakterie jelitowe bezpośrednio czy pośrednio, wpływając na inne procesy fizjologiczne, które z kolei oddziałują na bakterie jelitowe. Tak czy inaczej, te wstępne wyniki wskazują, że pigułki hormonalne mogą wpływać na zdrowie kobiet. Dlatego konieczne jest bliższe przyjrzenie się im, aby otrzymać pełniejszy obraz wpływu tych leków na mikrobiotę jelit.
