Katar i astma: czy grzyby bytujące w nosie grają w nich jakąś rolę?

Mrowienie w nosie, kichanie, cieknący nos, zapalenie spojówek przy katarze alergicznym. Zadyszka, gwiżdżący oddech, kaszel, ucisk w klatce piersiowej w przypadku astmy.

Rozpoznajesz te objawy charakterystyczne dla przewlekłych chorób dróg oddechowych? Jeżeli tak, to wiedz, że populacje mikroskopijnych grzybów (słynna „mykobiota”) żyjące w nosach osób zdrowych prawdopodobnie bardzo się różnią od tych, które zamieszkują nosy naszych bliskich dotkniętych tymi problemami. Może to być bardzo dobra nowina i promyk nadziei na lepszą diagnostykę i opracowanie nowych terapii.

Tajemniczy świat grzybów żyjących w nosie

Od dawna wiadomo, że dysbioza – zwłaszcza w przypadku mikrobioty ORL (uszu, nosa i gardła) – gra pewną rolę w powstawaniu i rozwoju chorób dróg oddechowych, takich jak katar alergiczny – inaczej katar sienny – i astma. Jej bakteryjny komponent był już wielokrotnie badany. A co z grzybami, które również są elementem mikrobioty?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, zespół doktora Luisa Delgado, immunologa z Uniwersytetu w Porto (Portugalia) zrekrutował 339 dzieci i młodych dorosłych, z których 125 było zdrowych, a 214 cierpiało na katar, astmę albo obie te choroby jednocześnie. Następnie naukowcy pobrali próbki mikrobioty nosowej wszystkich uczestników badania, aby zanalizować charakter i organizację społeczności grzybów.

Wyniki wskazują przede wszystkim, że mykobiota uczestników cierpiących na choroby układu oddechowego bardzo się różni od występującej u osób zdrowych, głównie tym, że jest bogatsza i bardziej zróżnicowana.

Wśród rodzajów wspólnych dla wszystkich uczestników, zarówno chorych, jak i zdrowych, badacze wykryli niektóre grzyby znane jako patogeny oportunistyczne: Aspergillus, Candida itp. Zdaniem naukowców może to dowodzić, że jamy nosowe są również rezerwuarem grzybów potencjalnie szkodliwych, sprzyjających katarowi lub astmie, tak jak to już stwierdzono w przypadku bakterii.

Ścieżki terapeutyczne w perspektywie

Wygląda na to, że u osób cierpiących jednocześnie na katar i astmę, czyli szczególnie dotkniętych stanem zapalnym, sieci tworzone przez grzyby są silniej ze sobą powiązane niż u osób cierpiących tylko na katar lub zdrowych, co wskazuje, że grzyby mogą być bardzo wrażliwe na sytuację immunologiczną gospodarza.

O ile prace te pozwoliły zespołowi doktora Delgado zidentyfikować potencjalne cele przyszłych narzędzi diagnostycznych lub terapeutycznych, nasuwa się podstawowe pytanie: czy obecność konkretnej społeczności grzybów jest wynikiem stanu zapalnego śluzówki nosa, czy jego przyczyną? Aby na nie odpowiedzieć, konieczne będą dłuższe badania uwzględniające w większym stopniu profile pacjentów. Te pierwsze prace są jednak wielkim krokiem we właściwym kierunku.