Mikrobiyota infertilitede rol oynar mı?

Başlangıç olarak, sıkça sorulan bir soru: infertilite nedir?

Prof. Ina Schuppe-Koistinen: Dünya Sağlık Örgütü'ne göre infertilite, 12 ay veya daha uzun süreli düzenli korunmasız cinsel ilişkiden sonra gebelik elde edilememesi ile tanımlanan erkek veya kadın üreme sistemi hastalığıdır ¹. Sıklığını tahmin etmek için kullanılan yöntemler araştırma çalışmaları arasında farklılık göstermektedir ve bu farklılık sorunun büyüklüğünü anlamayı ve tahmin etmeyi zorlaştırmaktadır. Bununla birlikte, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) infertilitenin dünya çapında üreme çağındaki tüm çiftlerin yaklaşık 15%'ini etkilediğini ve bunun aileleri ve toplumları etkilediğini tahmin etmektedir ^1,2 - ancak bu rakam ülkeler içinde ve arasında önemli farklılıkları gizlemektedir. İnfertilite birincil veya ikincil olabilir. Birincil infertilite hiç gebelik elde edilememiş olması, ikincil infertilite ise daha önce en az bir gebelik elde edilmiş olmasıdır

Şu anda çiftlere yardımcı olacak bir tedavi mevcut mu?

I.S.-K.: İnfertilite, otuz yılı aşkın bir süredir mevcut olan ve dünya çapında 5 milyondan fazla çocuğun doğmasını sağlayan in vitro fertilizasyon (IVF) gibi yardımcı üreme teknolojileri (ART) ile tedavi edilmektedir. Ancak bu teknolojiler, başta düşük ve orta gelirli ülkeler olmak üzere dünyanın birçok yerinde hala büyük ölçüde kullanılamamakta, erişilememekte ve satın alınamamaktadır.  

İnfertilitede vajinal mikrobiyota hangi rolü oynar?

I.S.-K.: Sağlıklı üreme organlarına ek olarak, başarılı bir hamilelik, bağışıklık sistemi ile yarı yabancı embriyonun döllenmesini ve implantasyonunu sağlayan ve aynı zamanda patojenlerin girişini ve kolonizasyonunu önleyen hormonların ifadesi arasındaki işlevsel bir çapraz iletişime dayanır. Sağlıklı bir vajinal mikrobiyota, laktik asit ve patojenleri öldüren diğer molekülleri üreterek patojenlere karşı korunmaya yardımcı olan Lactobacillus türlerinin hakimiyetindedir. Bu nedenle, Lactobacillus species türlerinin hakim olduğu bir vajinal mikrobiyota doğurganlık için önemlidir.

Kadınların vajina ve rahminde yüksek düzeyde enflamatuar hücre ve yüksek enflamasyon belirteçlerini açıklanamayan infertilite ile ilişkilendiren bir dizi çalışma vardır. Birçok çalışma, vajinal mikrobiyotayı hem vajinal mikroplar tarafından üretilen bileşikler hem de inflamatuar konak yanıt faktörleri tarafından yürütülen lokal inflamasyonun itici gücü olarak ilişkilendirmektedir^{3, 4}. Başka bir deyişle, disbiyotik bir vajinal mikrobiyota, doğurganlık üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olan enflamatuar bir duruma katkıda bulunur.

Son olarak, çeşitli çalışmalar mikrobiyota ile bakteriyel vajinozis, serviks kanseri, polikistik over sendromu ve endometriozis. Mikrobiyotanın doğurganlığı nasıl etkilediği konusunda daha fazla araştırma yapılması hayati önem taşımaktadır⁵.

Peki ya bakteriyel vajinozis?

I.S.-K.: Bakteriyel vajinozis, üreme çağındaki kadınlarda vajinal enflamasyon ve rahatsızlığın yaygın bir nedenidir. Bakteriyel vajinozda sağlıklı vajinal mikrobiyota daha az elverişli bakteriler tarafından ele geçirilir. Bakteriyel vajinozdaki bakterilerin bileşimi bireyler arasında farklılık gösterse de Gardnerella, Atopobium, Snethia, Megasphera, Dialister ve diğerleri gibi en sık rastlanan bazı türler vardır⁶. Bakteriyel vajinozisin mikrobiyal bileşimi, erken doğum da dahil olmak üzere çeşitli gebelik sonuçlarıyla ilişkilendirilmiştir ve cinsel ilişkiden sonra semen mikrobiyotasını da etkileyebilir, bu da sperm kalitesini veya hareketliliğini etkileyebilir. İnfertilite ile bağlantı tam olarak kurulmamıştır ancak veriler bakteriyel vajinozisin doğurganlığın azalmasına yol açtığını göstermektedir ⁷.

Vajinal floranın bozulmasının yardımcı üreme teknolojisi prosedürlerinin sonuçları üzerinde bir etkisi var mıdır?

I.S.-K.: Çalışmalar, yardımcı üreme teknolojisi prosedürleri sırasında belirli Lactobacillus türlerini içeren sağlıklı bir vajinal mikrobiyotanın başarı üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini, bakteriyel vajinozisi olan kadınların ise daha kötü sonuçlara sahip olduğunu göstermiştir.

Bağırsak mikrobiyotası yoluyla bağırsak sağlığı doğurganlığı etkileyebilir mi?

I.S.-K.: Kadın üreme sisteminin mikrobiyotası, vücudun toplam mikrobiyal popülasyonunun yaklaşık %10'unu oluşturur. İnsan mikroplarının büyük çoğunluğu bağırsaklarda bulunur. Sağlığımızla son derece bağlantılıdırlar ve sadece bağırsak ortamını değil, vücuttaki diğer organları da etkilerler. Vajinal mikroplar, bu mekanizmalar henüz tam olarak anlaşılmamış olsa da, esas olarak bağırsaklardan türetilir. Bağırsak mikropları kadın cinsiyet hormonu östrojeni metabolize ettiğinden, kadın fizyolojisini ve üreme sağlığını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle, sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomu sadece sağlık için değil, aynı zamanda doğurganlık için de önemlidir.

Peki ya erkekler: erkek genital mikrobiyotası doğurganlıkta rol oynayabilir mi?

I.S.-K.: Öte yandan, erkek üreme sistemindeki mikrobiyomu inceleyen az sayıda çalışma bulunmaktadır ⁹. Erkek genital mukozası, Prevotella, Staphylococcus, Corynebacterium, ve Anaerococcus gibi bakteri türleriyle komşu anatomik bölgelere benzer bir bakteri bileşimi içerir ve cinsel ilişkiden etkilenir. Erkek sünneti penil mikrobiyomu etkiliyor gibi görünmektedir. Erkek genital mikrobiyomunun doğurganlık üzerindeki rolünü anlamak için daha fazla çalışma ve araştırmaya ihtiyaç vardır.

Mikrobiyotanın rol oynadığını göz önünde bulundurarak doğurganlığı artırmak için herhangi bir tavsiye edilebilir mi?

I.S.-K.: En önemlisi, hamile kalmaya çalışırken sağlıklı bir yaşam sürmektir. Sigara, aşırı alkol alımı ve stres gibi çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin yanı sıra düşük veya aşırı kilo da doğurganlığı etkileyebilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, mikrobiyotanızın bağırsak ve vajinada gelişmesini sağlayan bir beslenme şeklini de içerir. Benim tavsiyem, mikrobiyotanızı liflerle beslemek için sebze ve meyve açısından zengin bir diyet uygulamanızdır. Yoğurt, kefir, kimchi veya lahana turşusu gibi fermente gıdalar doğurganlığınızı destekleyen önemli laktobasil türlerini size sağlayacaktır. Kadınlar vulvadaki hassas cildi etkileyen hijyen alışkanlıklarından kaçınmalıdır. Sabun ve parfüm içeren ürünler kullanmayın, vajinanız doğal bir akıntı ile kendini temizlediği için yıkamak zorunda değilsiniz. Yıkamak sadece vajinadaki vajinal mikrobiyotayı yok edecektir.  

Vajinal mikrobiyota doğurganlığı nasıl etkiler? Vajinal mikrobiyota, kadın sağlığı ve üreme için koruyucu bir işleve sahiptir.  Sağlıklı bir vajinal mikrobiyota laktobasiller tarafından domine edilir ve Ph'ı düşük tutarlar, ayrıca diğer bakteri ve virüsleri öldüren bileşikler üretirler. Bu nedenle, bu koruma önemlidir ve eğer disbiyotik bir vajinal mikrobiyotamız varsa veya dengesizse, daha az iyilik yapan bakteriler, kötü kokulu bir akıntı, vajinada ağrı veya rahatsızlık gibi klinik semptomlarla birlikte devreye girer. Bu durum bakteriyel vajinozis olarak teşhis edilir.Bakteriyel vajinozis vajinadaki iltihaplanmanın yaygın bir nedenidir ve bu vajinal iltihaplanma doğurganlığı azaltmaktadır.

Yani, başarılı bir hamilelik için. Hem bir tarafta bağışıklık sistemi arasında işlevsel bir karşılıklı etkileşime hem de diğer tarafta döllenmeyi ve embriyonun rahme yerleşmesini sağlayan hormonların salgılanmasına ihtiyacımız var. Aynı zamanda vajinadan rahme kadar ulaşabilecek bakterilere karşı da korunmaya ihtiyacımız var. Yani bu çok hassas bir dengedir! Bakteriyel vajinozda koruyucu laktobasillerin eksikliği nedeniyle bu denge bozulur.

Prof. Ina Schuppe Koistinen'in röportajını keşfedin :

^{BMI 23.09}

Diğer bölümleri kaçırmayın