Bezsenność – stan patologiczny zaburzający zasypianie oraz ciągłość i jakość snu. Zwykle jest związana z predyspozycjami o podłożu genetycznym, hormonalnym, odpornościowym lub psychospołecznym. Jej poważne konsekwencje mogą być odczuwane w ciągu dnia.
Mikrobiota jelit na ławie oskarżonych
Mikrobiota jelit może mieć z tym związek poprzez oś mózgowo-jelitową, która umożliwia bakteriom zasiedlającym przewód pokarmowy i mózg wzajemne kontakty. Badania na zwierzętach wykazały, że zaburzenia snu często są związane ze zmianami jej składu i funkcjonowania (czyli dysbiozą). I odwrotnie – odtworzenie dysbiotycznej mikrobioty jelit poprawia jakość snu. Interakcje te prawdopodobnie pobudzają do działania cytokiny – zapalne cząsteczki wytwarzane przez układ odpornościowy w reakcji na niektóre bakterie jelitowe – co tłumaczy obserwowany u osób dotkniętych bezsennością stan zapalny.
Profil mikrobioty charakterystyczny dla bezsenności
W celu potwierdzenia u ludzi danych otrzymanych w ramach badań na zwierzętach naukowcy zanalizowali i porównali mikrobiotę jelit i produkcję cytokin u 96 osób dorosłych, z których 20 cierpiało na ostrą bezsenność, 38 na bezsenność przewlekłą, a 38 nie miało zaburzeń snu i pełniło funkcję grupy kontrolnej. Przede wszystkim stwierdzono, że poziom zapalnych cytokin był u pacjentów cierpiących na bezsenność wyższy niż u osób bez zaburzeń snu i rośnie wraz z nasileniem bezsenności. Ich mikrobiota również była zaburzona, a mianowicie uboższa w niektóre bakterie znane jako producenci kwasów tłuszczowych o krótkim łańcuchu – korzystnych dla zdrowia cząsteczek o właściwościach przeciwzapalnych. Badacze zidentyfikowali również profile mikrobioty odzwierciedlające jakość snu i nasilenie bezsenności. Pozwoliły one odróżnić osoby dotknięte ostrą i przewlekłą bezsennością od cieszących się niezakłóconym snem.
Czy mikrobiota pozwoli pokonać bezsenność?
Badanie to potwierdza istnienie zmian mikrobioty jelit w przypadku bezsenności, której nasilenie jest związane z obecnością lub brakiem pewnych grup bakterii. Wynikający stąd stan zapalny jest prawdopodobnie efektem czasu trwania dysbiozy. Mikrobiota mogłaby zatem posłużyć do opracowania narzędzi do diagnozy i terapii tego zaburzenia snu.
Źródła:
Yuanyuan Li, Bin Zhang, Ya Zhou et al. Gut microbiota changes and their relationship with inflammation in patients with acute and chronic insomnia. Nature and Science of Sleep. 2020; 12:895-905.
