Oporność na antybiotyki: kolej na mikrobiotę jelitową
Może nasza mikrobiota jelitowa stanie się nowym remedium na oporność na antybiotyki? Niedawne badanie 1 wykazało, że zestaw „dobrych” bakterii jelitowych może być naszym najlepszym sprzymierzeńcem w walce z opornymi infekcjami.
- Dowiedz się wszystkiego o mikrobiocie
- Mikrobiota i powiązane z nią zaburzenia
- Zadbaj o swoją mikrobiotę
- Publikacje
- O Instytucie
Dostęp do pracowników służby zdrowia
Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeń
en_sources_title
en_sources_text_start en_sources_text_end
O tym artykule
Infekcje jelitowe oporne na antybiotyki z powodu długotrwałego stosowania antybiotyków lub z powodu przewlekłych chorób zapalnych jelit (
(sidenote:
IBD
Przewlekłe choroby zapalne jelit charakteryzujące się przewlekłym stanem zapalnym przewodu pokarmowego spowodowanym przez rozregulowanie układu odpornościowego. Do kategorii tej należy choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie okrężnicy. Przypadłości te powodują zaostrzenie stanu zapalnego, które w 15% przypadków może wymagać hospitalizacji. Nie istnieje lek, który by je likwidował. W 2019 r. 4,9 mln osób na świecie cierpiało na IBD.
Więcej informacji
Inserm
)
) są coraz częściej występującym zagrożeniem – zwłaszcza w szpitalach. Głównymi winnymi są
(sidenote:
Bakterie chorobotwórcze
Rodzaje bakterii, które mogą powodować choroby zakaźne. Na liście WHO jest 15 rodzin bakterii antybiotykoopornych stanowiących zagrożenie dla zdrowia ludzi. Zostały one sklasyfikowane według ich znaczenia.
• Znaczenie krytyczne: do tej kategorii należy na przykład powodująca gruźlicę Mycobacterium tuberculosis, a także rodzina Enterobacteriaceae (w tym Escherichia coli i Klebsiella pneumoniae) – przyczyny wielu zakażeń szpitalnych.
• Duże znaczenie: inne bakterie z rodziny Enterobacteriaceae, zwłaszcza Salmonella typhi (dur brzuszny) i Shigella (czerwonka bakteryjna), których ponowne pojawienie się jest problemem w krajach o niskim dochodzie, a także Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) powodujący poważne problemy w szpitalach.
• Średnie znaczenie: do tej kategorii należą przede wszystkim paciorkowce powodujące infekcje groźne dla osób podatnych (noworodków i osób starszych).
Więcej informacji
WHO
)
przewodu pokarmowego, takie jak Escherichia coli lub Klebsiella pneumoniae. W obliczu tej oporności naukowcy zbadali zaskakującą ścieżkę: wykorzystanie „dobrych” bakterii żyjących w naszych jelitach w celu eliminacji złych. Niedawno zidentyfikowali oni szczególnie skuteczną grupę pożytecznych bakterii, która może być naturalną alternatywą dla antybiotyków.
1,27 mln
Według WHO oporność na środki przeciwmikrobowe (w tym oporność na antybiotyki) spowodowała w 2019 r. śmierć 1,27 mln osób i przyczyniła się do 4,95 mln zgonów na świecie. 2
Superkoktajl: siła dobrych bakterii
Naukowcy opracowali mieszankę 18 szczepów (sidenote: Bakterie komensalne Rodzaje bakterii pokojowo współżyjących z gospodarzem, zwłaszcza w jelitach. Mogą być dla niego pożyteczne dzięki temu, że wzmacniają jego układ odpornościowy, pomagają w trawieniu i walczą z patogenami. ) . Nazwali ją F18-mix. Została ona stworzona w oparciu o próbki mikrobioty jelitowej zdrowych osób. Mieszankę tę przetestowano na myszach: wykazała ona znaczną skuteczność zmniejszania obfitości Escherichia coli i Klebsiella pneumoniae w jelitach przy jednoczesnym zachowaniu dobrych bakterii zawartych w mikrobiocie jelit.
26%
Ankieta Międzynarodowego Obserwatorium Mikrobioty wykazała, że tylko 26% populacji wie, czym jest mikrobiota jelitowa. Liczba ta rośnie, ale wiedza o znaczeniu mikrobioty dla zdrowia wciąż jest niewystarczająca. 3
W czym tkwi ich sekret? Aby wyeliminować przeciwników, bakterie zawarte w F18-mix konkurują z bakteriami chorobotwórczymi o niektóre cukry zwarte w jelicie stanowiące ich pożywienie, takie jak glukonat. Gdy zdobędą przewagę, pozbawiają szkodliwe bakterie zasobów i uniemożliwiają im kolonizację jelit.
Antybiotyki: kilka sposobów walki z bakteriami
Antybiotyki są trochę jak żołnierze wysłani na wojnę z bakteriami odpowiedzialnymi za infekcje. Mogą one bezpośrednio zabijać bakterie albo uniemożliwić im rozmnażanie. Zależnie od celu stosują różne taktyki.
- Zbroją bakterii jest ściana bakteryjna. Niektóre antybiotyki uniemożliwiają jej budowę. Bez tej ochrony bakteria zostaje rozerwana i ginie.
- Niektóre antybiotyki powodują przeciekanie błony komórkowej – struktury otaczającej bakterię. Utrata granicy osłaniającej bakterię przed otoczeniem prowadzi do jej zniszczenia.
- Synteza białek: niektóre antybiotyki blokują wytwarzanie białek, które są cegiełkami niezbędnymi bakterii do funkcjonowania. Oznacza to odcięcie jej od jej „wewnętrznej fabryki”
- Synteza DNA: tworzenie DNA umożliwia bakteriom rozmnażanie. Niektóre antybiotyki blokują wytwarzanie DNA i w ten sposób uniemożliwiają bakteriom rozmnażanie
- Metabolizm bakterii: niektóre antybiotyki blokują reakcje chemiczne niezbędne bakteriom do rozwoju.
Ale uwaga: jedynym wrogiem antybiotyków są bakterie. Nie zwalczają one na przykład wirusów. Należy więc używać ich ostrożnie. W przeciwnym wypadku bakterie nauczą się ich metod walki i się uodpornią, a wtedy to one wygrają! 4
Antybiotyki: jaki wpływ na mikrobiotę i nasze zdrowie?
Czyżby udało nam się wejść na drogę do nowych terapii mikrobiotycznych?
F18-mix nie tylko wygania chorobotwórcze bakterie oporne na antybiotyki. Badacze wykazali, że u myszy dotkniętych zapalnymi chorobami jelit, takimi jak zapalenie okrężnicy czy choroba Leśniowskiego-Crohna, pomaga również złagodzić kliniczne objawy choroby i zmniejszyć stan zapalny.
Wyniki te są zachęcające, ale badania wciąż są w stadium eksperymentalnym. Przeprowadzono już badania na myszach. Niezbędne będą dalsze badania, aby potwierdzić skuteczność tej terapii u ludzi. Ale oporne bakterie będą musiały się wysilić, bo mikrobiota może zmienić zasady gry i zrewolucjonizować w przyszłości leczenie.
WAAW (World AMR Awareness Week – Światowy Tydzień Wiedzy o Oporności na Środki Przeciwmikrobowe)
Światowy Tydzień Wiedzy o Oporności na Środki Przeciwmikrobowe organizowany przez WHO to coroczne wydarzenie trwające od 18 do 24 listopada. Ma ono na celu informowanie pracowników ochrony zdrowia, decydentów i całego społeczeństwa o zagrożeniach związanych z opornością na środki przeciwmikrobowe wynikającą z ich nadmiernego lub niewłaściwego stosowania. Chodzi o propagowanie odpowiedzialnych praktyk pozwalających utrzymać skuteczność leczenia i poprawić stan zdrowia ludności świata. Jego hasło brzmi: „Środki przeciwmikrobowe: stosuj ostrożnie”.
