Astım ve mikrobiyota
Astım hem yetişkinleri hem de çocukları etkileyen yaygın bir kronik solunum sistemi hastalığıdır. Tüm dünyada 260 milyonu aşkın kişide bu hastalık bulunmaktadır ve çocuklarda en yaygın görülen kronik hastalıktır.1 Hastalığın en kötü şekli olan kontrol altında olmayan astımın hastaların günlük yaşamlarında ciddi sonuçları vardır. Bağırsak, akciğer ve burun mikrobiyotasının astım oluşmasındaki rolü olduğunun keşfi yeni tedavi olanaklarına kapı açmaktadır. Açıklamalar aşağıdadır.
en_sources_title
en_sources_text_start en_sources_text_end
Bölümler
Bu makale hakkında
Astım nedir?
Astım kendini öksürük, hırıltı, nefes darlığı, göğüste sıkışma veya bu semptomların bir kombinasyonu ile kendini gösteren kronik bir solunum sistemi hastalığıdır.1 Semptomlara bronşların enflamasyonu nedeniyle akciğer hava yollarında bir daralma yol açar.1 Astım atakları geceleri veya fiziksel aktivite sırasında daha sık oluşur ve atakların şiddeti ve sıklığı hastadan hastaya değişir.1
Bunları biliyor muydunuz?
-
Astım çocukları yetişkinlerden daha fazla etkilemektedir. Ancak hastalıktan ölüm yetişkinlerde daha yaygındır.2
-
Çocukluk astımı erkek çocuklarda daha yaygındır ancak yetişkinlikte astım kadınlarda daha yaygındır.2
Astıma yatkınlık ve astımı tetikleyenler
Astım karmaşık çok faktörlü bir hastalıktır. Genetik bir yatkınlık nedeniyle (alerjik geçmiş) ve/veya alerjenler (polenler, akarlar), tütün kullanımı ve hava kirliliği gibi çevresel faktörlere maruz kalmak nedeniyle oluşabilir. Güçlü duygular, soğuk hava ve fiziksel egzersiz de atakları tetikleyebilir. Son olarak enfeksiyon ve hatta obezite gibi kişiye özel faktörler de rol oynayabilir.2
Mikrobiyota ile bağlantı?
Çok sayıda çalışma hastalıkta çeşitli mikrobiyotanın rol oynadığını belirtmektedir:
Bağırsak mikrobiyotası: yaşamın ilk yıllarında azalan bağırsak mikrobiyotası çeşitliliği; bir başka deyişle bağırsak mikrobiyotası bileşiminde bir denge bozukluğu ( (sidenote: Disbiyozis Genelde çevresel ve bireye özel faktörlerden oluşan bir kombinasyonun yol açtığı mikrobiyotanın bileşimi ve fonksiyonunda bir değişiklik olarak tanımlanır. Disbiyozis homojen bir durum değildir aksine kişilerin sağlık durumlarına göre değişkenlik gösterir. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) olarak adlandırılır) çocukluğun ilerleyen dönemlerinde astım oluşma riskinde artış ile ilişkilendirilir.3 Bazı araştırmacılar bebeğin bağırsak mikrobiyotasının analiz etmenin hastalığın oluşma riskini öngörebildiğine inanmaktadır.4 Bu denge bozuklukların arkasındaki çok dikkat çeken bir faktör yaşamın ilk haftalarında veya aylarında, yani bağırsak mikrobiyotası ve bağışıklık gelişmekteyken alınan antibiyotiklerin etkisidir.5 Bazı çalışmalar antibiyotik kullanımı ile çocukluğun ilerleyen dönemlerinde artan astım riski arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir.6 Ayrıca bir araştırma ekibi kısa bir süre önce antibiyotiklere maruz kalan bebeklerde bağırsak disbiyozisinin çocukluk dönemi astımına yol açabileceğini önermiştir.7 Ancak bu mekanizma henüz onaylanmamıştır.
Bağırsak mikrobiyotası: bağırsak mikrobiyotasının da rolü olduğu düşünülmektedir ve bu alandaki bilgiler hala çok sınırlı olsa da, çok hızlı büyüyen bir araştırma alanıdır.Hastalara özel parmak izleri ile eşsiz bir bağırsak florası olduğunun keşfi bu mikrobiyotanın astımda rolü olduğunu önermektedir.9,10 Ayrıca, orta ile şiddetli astımda solunum fonksiyonu akciğer enflamasyonunun derecesi ve mikrobiyotanın bileşimi ile ilişkili gibi görünmektedir. ,Bu sonuçları teyit etmeye yönelik araştırmalar devam etse de alt solunum yolunda yaşayan bakteri popülasyonlarının özelliklerinin belirlenmesi hasta yönetimini ve hatta daha da iyisi, atakların öngörülmesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.10
Burun mikrobiyotası: burun mikrobiyotasına ilişkin veriler de çok sınırlıdır. Ancak, burun mikrobiyotasının bileşiminde bir denge bozukluğu hastalıkla13 ve hatta atakların şiddetiyle ilişkilendirilmiştir14 ancak nedensel bir ilişki tespit edilmemiştir. Son olarak bağırsak mikrobiyotasında olduğu gibi, 700 çocukla yapılan çok yakın tarihli bir çalışma 1 yaştan önce antibiyotik tedavisi nedeniyle burun mikrobiyotasında bir değişikliğin 7 yaşta çocukluk dönemi astımının başlamasını açıklayabileceğini önermektedir.15 Ancak bu, henüz teyit edilmemiştir.
Astım ile yaşamak: tedaviler ve çözümler?
Astım kesin olarak tedavi edilememesine rağmen, astım hastalarının normal ve aktif hayat sürmelerini sağlayan tedaviler vardır. Semptomatik tedaviler asıl olarak bronşları açarak akut atakların yoğunluğunu sınırlarken hastalığı modifiye edici tedaviler hava yolllarının enflamasyonunu önlemekte ve böylelikle solunum fonksiyonunu iyileştirmekte ve atak şiddetini azaltmaktadır.1
Mikrobiyota ile astım arasındaki ilişkiyi araştıran çalışmalar mikrobiyotayı modifiye etmenin hastalığı önlemeye yardımcı olarak araştırmacıların çalışmalarını probiyotiklerin ve prebiyotiklerin kullanımına odaklanmalarına yol açabileceğini önermektedir.16,17 Hastalık tedavisi olarak kullanılmaları da ayrıca araştırılmaktadır.18
Koruyucu faktörler nelerdir?
Erken çocukluk döneminde (sidenote: Mikroorganizmalar Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük olan canlı organizmalar. Bunlara bakteriler, virüsler, mantarlar, arklar ve protozoalar dahildir ve genel olarak "mikroplar" olarak adlandırılır What is microbiology? Microbiology Society. ) maruz kalmak astımı önlemeye yardımcı gibi görünmektedir. Popüler inanışın aksine, hijyenik bir ortamda yaşamak solunum yolu hastalıklarına karşı mutlaka koruma sağlamaz. Bazı çalışmalar ev tozunun hastalığın oluşmasında mutlaka bir risk faktörü olmadığını gösterirken,19 diğerleri kırsal alanda doğmuş ve büyümüş20 veya evcil hayvanlar21 ile birlikte büyüyen çocuklarda astım riskinde bir azalma olduğunu göstermiştir.
Bu yazı bilimsel olarak onaylanmış kaynaklara dayanmaktadır. Siz veya çocuğunuz semptom gösteriyorsanız, lütfen aile doktorunuza veya çocuk doktorunuza danışın.
1 World Health Organization. 2021. Asthma. World Health Organization, Geneva, Switzerland. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/asthma
2 Dharmage SC, Perret JL, Custovic A. Epidemiology of Asthma in Children and Adults. Front Pediatr. 2019 Jun 18;7:246.
3 Abrahamsson TR, Jakobsson HE, Andersson AF, et al. Low gut microbiota diversity in early infancy precedes asthma at school age. Clin Exp Allergy. 2014 Jun;44(6):842-50.
4 Stokholm J, Blaser MJ, Thorsen J, et al. Maturation of the gut microbiome and risk of asthma in childhood. Nat Commun. 2018 Jan 10;9(1):141.
5 Coker MO, Juliette C. Madan JC. Chapter 3 - The microbiome and immune system development, The Developing Microbiome. Academic Press. 2020. p 43-66.
6 Murk W, Risnes KR, Bracken MB. Prenatal or early-life exposure to antibiotics and risk of childhood asthma: a systematic review. Pediatrics. 2011 Jun;127(6):1125-38.
7 Patrick DM, Sbihi H, Dai DLY, et al. Decreasing antibiotic use, the gut microbiota, and asthma incidence in children: evidence from population-based and prospective cohort studies. Lancet Respir Med. 2020 Nov;8(11):1094-1105.
9 Millares L, Bermudo G, Pérez-Brocal V, et al. The respiratory microbiome in bronchial mucosa and secretions from severe IgE-mediated asthma patients. BMC Microbiol. 2017 Jan 19;17(1):20.
10 Sullivan A, Hunt E, MacSharry J, et al. 'The Microbiome and the Pathophysiology of Asthma'. Respir Res. 2016 Dec 5;17(1):163.
11 Turturice BA, McGee HS, Oliver B, et al. Atopic asthmatic immune phenotypes associated with airway microbiota and airway obstruction. PLoS One. 2017 Oct 20;12(10):e0184566.
12 Taylor SL, Leong LEX, Choo JM, et al. Inflammatory phenotypes in patients with severe asthma are associated with distinct airway microbiology. J Allergy Clin Immunol. 2018 Jan;141(1):94-103.e15.
13 Kang HM, Kang JH. Effects of nasopharyngeal microbiota in respiratory infections and allergies. Clin Exp Pediatr. 2021 Apr 15.
14 Zhou Y, Jackson D, Bacharier LB, et al. The upper-airway microbiota and loss of asthma control among asthmatic children. Nat Commun. 2019 Dec 16;10(1):5714.
15 Toivonen L, Schuez-Havupalo L, Karppinen S, et al. Antibiotic Treatments During Infancy, Changes in Nasal Microbiota, and Asthma Development: Population-based Cohort Study. Clin Infect Dis. 2021 May 4;72(9):1546-1554.
16 Meirlaen L, Levy EI, Vandenplas Y. Prevention and Management with Pro-, Pre and Synbiotics in Children with Asthma and Allergic Rhinitis: A Narrative Review. Nutrients. 2021 Mar 14;13(3):934.
17 Fonseca VMB, Milani TMS, Prado R, et al. Oral administration of Saccharomyces cerevisiae UFMG A-905 prevents allergic asthma in mice. Respirology. 2017 Jul;22(5):905-912.
18 Chiu CJ, Huang MT. Asthma in the Precision Medicine Era: Biologics and Probiotics. Int J Mol Sci. 2021 Apr 26;22(9):4528. doi: 10.3390/ijms22094528.
19 O'Connor GT, Lynch SV, Bloomberg GR, et al. Early-life home environment and risk of asthma among inner-city children. J Allergy Clin Immunol. 2018 Apr;141(4):1468-1475.
20 Depner M, Taft DH, Kirjavainen PV, et al. Maturation of the gut microbiome during the first year of life contributes to the protective farm effect on childhood asthma. Nat Med. 26(11):1766-1775. 2020 ;
21 Mäki, J.M., Kirjavainen, P.V., Täubel, M. et al. Associations between dog keeping and indoor dust microbiota. Sci Rep. 2021 Mar 5;11(1):5341.
22 What is microbiology? Microbiology Society. https://microbiologysociety.org/why-microbiology-matters/what-is-microbiology.html