Koku (anozmi) ve tat (agüzi) duyusu kaybı: Covid-19 duyularımızı bozuyor. Semptomatik hastaların neredeyse yarısında1, etnik kökene bağlı olarak çok değişen şekilde bu rahatsızlıklar görülmektedir (örn. Beyaz ırktan oluşan nüfuslarda insidans Asyalı nüfuslara göre üç kat fazladır)2. Duyusal değişiklikler, etkilenen kişilerde şiddetlidir. Tüm dünyada 4.039 Covid-19 vakasıyla yapılan çok dilli bir çalışmada hastalar koku duyularında ortalama %80 kayıp ve tat duyularında %70 kayıp olduğunu bildirdiler.3
Koku duyusunu geri kazanmak için günlük egzersiz
Ne yazık ki, anozmi sadece Covid-19 ile ilişkili çoğunluklu geçici vakalar ile sınırlı değildir. Kafa travması, nazal enflamasyon, alerjiler ve hatta ileri yaş bile koku duyusunda kayba yol açabilir. Neden? Burun boşluğunu çevreleyen ve kokuları saptamaktan sorumlu duyusal hücrelerde bir bozulma. Anozmiyle savaşmak için Avusturyalı araştırmacılar hastaları günde iki defa olmak üzere çeşitli kokuları (limon, gül vb.) koklamak ve gözlerinde canlandırmak üzere eğitmektedir. Sonuçlar pozitiftir; hastalar altı aylık eğitim sonrasında koku hislerini geri kazanmaktadır. Ayrıca MRI görüntüleri koku hissinden sorumlu beyin bölgelerinin kısmen eski haline geldiğini göstermektedir.
Burun mikrobiyotasına odaklanmak
Bu eğitime ilave olarak araştırmacılar ayrıca burun boşluğunda yaşayan mikroorganizmaların etkisini belirlemeye çalıştılar. Doğru iz üzerindeydiler çünkü koku duyusu azalan hastaların burunlarında daha yüksek bakteri çeşitliliği olduğunu gözlemlediler. Özellikle bir bakterinin koku ile ilgili performansı değiştirdiğinden şüphelenilmektedir. Bu sonuçlardan cesaret alan ekip hasta eğitiminin ayrıca burun mikrobiyotasının dengesini de değiştirip değiştirmediğine yakından bakmaktadır. Sonuçlar henüz bilinmiyor ancak çalışma hastaların koku duyusunu geri yerine koyabilecek önemli mikropları bulmaya ve bunları hastalığın en uygun tedavisinde kullanmaya yönelik umutları ciddi oranda artırmaktadır.
