Osteoporoza: w jaki sposób mikrobiota wpływa na kruchość kości
Czy będzie można w przyszłości zapobiec osteoporozie i leczyć ją, stymulując rozwój mikrobioty jelitowej? Tak przynajmniej wynika z badania przeprowadzonego przez chińskich naukowców, opublikowanego w czasopiśmie „Frontiers in Immunology”.
Dostęp do pracowników służby zdrowia
Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeń
O tym artykule
Osteoporoza, na którą cierpi prawie 30% kobiet po 50. roku życia, jest poważnym problemem zdrowia publicznego, które charakteryzuje się kruchością kości będącej przyczyną częstych złamań. Nie znamy jeszcze wszystkich mechanizmów związanych z tą chorobą, ale liczne badania wskazują, że wszelkie stany zapalne mogą zwiększać ryzyko zachorowania.
Osteoporoza a menopauza Co trzecia kobieta po menopauzie cierpi na osteoporozę. Choć wydawać by się mogło, że problem ten jest typowo damski, nie omija on również mężczyzn, ponieważ jeden na pięciu mężczyzn w wieku powyżej 50 lat doznaje złamań z powodu osteoporozy.
Mikrobiota jelitowa jako potencjalna przyczyna zaburzeń dotychczas mało jeszcze zbadana
Wiemy dzisiaj, że pewne mikroorganizmy zasiedlające mikroflorę jelitową oraz pochwową mają wpływ na przebieg odpowiedzi immunologicznej i mogą wpływać na objawy stanu zapalnego. Czy mogą one przyczynić się również do rozwoju osteoporozy? Tego właśnie próbowali dowiedzieć się naukowcy z Uniwersytetu w Zhengzhou w Chinach.
W badaniu, naukowcy przeanalizowali grupę 132 kobiet w wieku od 45 do 70 lat będących od roku czasu w okresie menopauzalnym, biorąc pod uwagę stan gęstości ich kości. Na podstawie wyników wyłonione zostały trzy grupy: „prawidłowy stan kości”, „lekko obniżona gęstość kości” i „osteoporoza”. U każdej z uczestniczek badania została pobrana próbka kału oraz wydzieliny z pochwy w celu analizy i porównania mikrobioty pochwowej i jelitowej.
Wyniki: mikrobiota jelitowa kobiet cierpiących na osteoporozę miała inny skład mikroorganizmów niż mikrobiota u pozostałych dwóch grup, a różnica ta była szczególnie widoczna na poziomie jelit (1).
Mikrobiota jelit
Bakterie wywołujące stany zapalne
Flora jelitowa kobiet cierpiących na osteoporozę zawierała znacznie więcej bakterii, których obecność wiąże się z niższym poziomem interleukiny IL-10 (cząsteczki o właściwościach przeciwzapalnych), a także bakterii związanych z produkcją „prozapalnych” cytokin powodujących stopniowe niszczenie kości.
Flora jelitowa była natomiast znacznie uboższa w gatunki bakterii produkujących maślan ( (sidenote: Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są źródłem energii (paliwa) dla komórek organizmu, współdziałają z układem odpornościowym i biorą udział w komunikacji między jelitami a mózgiem. Silva YP, Bernardi A, Frozza RL. The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Front Endocrinol (Lausanne). 2020;11:25. ) – SCFA) o właściwościach przeciwzapalnych oraz w bifidobakterie poprawiające jelitowe wchłanianie wapnia niezbędnego do zapewnienia właściwej gęstości kości.
Jeśli chodzi o mikroflorę pochwową, u kobiet cierpiących na osteoporozę zaobserwowano mniejszą ilość bakterii kwasu mlekowego (ich działanie polega na hamowaniu odpowiedzi zapalnej i zmniejszaniu jej szkodliwych skutków), a większą ilość paciorkowców, które z kolei mają zdolność do wywoływania reakcji zapalnych.
Kość jako tkanka podlegająca ciągłej odnowie
Gdy kość osiągnie swój maksymalny rozmiar, nie podlega już żadnym zmianom? To bardzo mylna teza! Kości ulegają ciągłej przebudowie, nawet w czasie naszego dorosłego życia. W procesie tym biorą udział dwa rodzaje komórek: osteoklasty, które odpowiedzialne są za usuwanie starych kości, i osteoblasty, które tworzą w miejsce ubytków nową tkankę kostną. U zdrowej osoby procesy te zachodzą w sposób zrównoważony, dzięki czemu kość podlega stałej regeneracji. Jednakże u kobiet spadek estrogenów będący naturalnym elementem menopauzy sprzyja działaniu osteoklastów, hamuje działanie osteoblastów, przyspieszając tym samym resorpcję kości, która staje się krucha i podatna na złamania, co prowadzi do osteoporozy. (2)
W kierunku terapii celowanych zapobiegających osteoporozie?
Zaobserwowane różnice w składzie mikroflory są dla naukowców nie bez znaczenia, ponieważ mogą one być pomocne przy opracowaniu terapii celowanych lub służyć jako biomarkery wykorzystywane w profilaktyce osteoporozy.
1. Yang X, Chang T, et al. Changes in the composition of gut and vaginal microbiota in patients with postmenopausal osteoporosis. Front Immunol. 2022 Aug 12;13:930244.
2. Florencio-Silva R, Sasso GR, et al. Biology of Bone Tissue: Structure, Function, and Factors That Influence Bone Cells. Biomed Res Int. 2015;2015:421746.
