Bolesna miesiączka: czy winna jest mikrobiota pochwy?

Bolesne miesiączki nie dotykają wszystkich kobiet w jednakowym stopniu. Intensywność bólu, liczba bolesnych miejsc i współistniejące objawy ze strony żołądka i jelit bardzo się różnią u poszczególnych kobiet. Biologiczne przyczyny tych różnic są jeszcze słabo poznane. Naukowcy przyglądają się obecnie mikrobiocie pochwy. Objawy/nasilenie bólu podczas menstruacji spowodowane dysmenorrheą (sidenote: Dysmenorrhea Dysmenorrhea to termin medyczny określający ból związany z miesiączką (menstruacją) lub skurcze menstruacyjne. )  mogą się nasilać z powodu stanu zapalnego wywołanego przez zaburzoną mikrobiotę pochwy. Mimo że była już ona przedmiotem badań ginekologicznych (zapalenie pochwy, poronienie lub endometrioza), to badanie było pierwszym, którego przedmiotem był związek między składem mikrobioty pochwy podczas menstruacji a nasileniem bólu.

Heterogeniczna mikrobiota pochwy

W badaniu pilotażowym wzięło udział 20 kobiet. Po wypełnieniu kwestionariusza podzielono je na trzy grupy według kryterium bólu odczuwanego podczas miesiączki: „lekki ból miejscowy”, „silny ból miejscowy” i „silne objawy wielorakie”. Mikrobiota pochwy była analizowana w dwóch okresach cyklu, to jest podczas menstruacji i w dniach, w których krwawienie nie występowało. Wyniki wykazały międzyosobniczą zmienność stabilności mikrobioty pochwy, to znaczy, że w trakcie cyklu jej skład może bardzo się różnić u poszczególnych kobiet. Zauważono jednak występujące podczas miesiączki różnice składu uzależnione od nasilenia bólu. Zwłaszcza u kobiet wykazujących silniejsze objawy dysmenorrhei występował podczas krwawienia pochwowy profil mikrobowy o mniejszym udziale pałeczek kwasu mlekowego, a większym – bakterii potencjalnie prozapalnych.

Nadzieja dla cierpiących kobiet

Mimo ograniczeń zakresu, a także zróżnicowania etnicznego i wieku uczestniczek, badanie pilotażowe to jest pierwszym krokiem w kierunku szerzej zakrojonych badań związku między nasileniem bólu podczas menstruacji a składem mikrobioty pochwy. Naukowcy postawili następującą hipotezę: podczas menstruacji rozkład tkanek endometrium uwalnia cząsteczki (prostaglandyny) powodujące skurcze mięśni macicy i wzrost wrażliwości, co przyczynia się do powstania bólów menstruacyjnych. Niektóre bakterie mikrobioty pochwy mogą sprzyjać uwalnianiu tych cząsteczek i stymulować uwalnianie prozapalnych cytokin nasilających objawy dysmenorrhei. O ile hipotezy te muszą zostać potwierdzone, to badanie pilotażowe podkreśla znaczenie uwzględnienia dynamiki mikrobioty pochwy w ciągu cyklu oraz różnic międzyosobniczych. Wiedza ta może przyczynić się do opracowania spersonalizowanych terapii i/lub biomarkerów w celu zapobiegania dysmenorrhei i poprawy jakości życia kobiet.