Mikrobiota układu moczowego: nowa nadzieja w walce z rakiem prostaty?
Bakterie w mikrobiocie gruczołu krokowego i układu moczowego, z których część była wcześniej nieznana, wiążą się z wyższym ryzykiem progresji raka prostaty, jak ujawnia badanie opublikowane w European Urology Oncology1. Jeśli ich znaczenie jako markera agresywności nowotworu zostanie potwierdzone, mogą zrewolucjonizować leczenie choroby.
Sekcja dla ogółu społeczeństwa
Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeńen_sources_title
en_sources_text_start en_sources_text_end
O tym artykule
Rak prostaty, będący drugim najczęstszym nowotworem u mężczyzn na świecie, jest również piątym najbardziej śmiertelnym nowotworem z liczbą ponad 375 000 zgonów w 2020 roku2. Mimo tych danych rak prostaty charakteryzuje się bardzo zróżnicowanym rozwojem (w Stanach Zjednoczonych 5-letnie przeżycie jest szacowane na 90%1).
Dziś podstawowym wyznacznikiem decyzji o leczeniu jest stopień agresywności nowotworu. Ocenia się go m.in. w skali Gleasona po biopsji, zabiegu inwazyjnym. Identyfikacja markerów moczowych, które w połączeniu z danymi klinicznymi mogą wykryć agresywne formy choroby, jest więc przedmiotem dużego zainteresowania lekarzy.
2 Rak prostaty, będący drugim najczęstszym nowotworem u mężczyzn na świecie...
5 ...jest również piątym najbardziej śmiertelnym nowotworem
Mikrobiota układu moczowego badana za pomocą obrazowania molekularnego i genomiki
Badania wykazały już związek między rakiem prostaty a określonym profilem drobnoustrojów w moczu, ale także różnice w środowisku bakterii prostaty według skali Gleasona. To właśnie do mikrobiomu prostaty i układu moczowego, który wciąż jest niekompletnie scharakteryzowany, zwrócili się brytyjscy naukowcy, aby zbadać jego potencjał prognostyczny1. Wykorzystując takie narzędzia jak mikroskopia fluorescencyjna, beztlenowa kultura bakterii i sekwencjonowanie genomowe, naukowcy przeanalizowali próbki moczu i wydzieliny tkankowej prostaty zebrane od ponad 600 osób badanych w szpitalu z powodu podejrzenia raka prostaty lub hematurii. Badanych podzielono na grupy kliniczne, a pacjentów z rozpoznanym rakiem prostaty podzielono według skali d’Amico.
Bakterie beztlenowe związane z progresją nowotworu
Naukowcy wykazali istotny związek między obecnością bakterii w moczu a zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka prostaty. Odkryli również cztery nowe gatunki bakterii w próbkach moczu, wydzielinach gruczołu krokowego oraz tkankach należących do Firmicutes (Fenollaria sp. nov. et Peptoniphilus sp.nov), Actinobacteria (Varibaculum sp.nov) oraz Bacteroidetes (Porphyromonas sp.nov). Pięć gatunków bakterii beztlenowych, w tym trzy nowe bakterie, było związanych z 2,6-krotnym wzrostem ryzyka wystąpienia niekorzystnych wyników leczenia. Mogą one służyć jako potencjalne biomarkery prognostyczne.
Potencjalne rokowanie, wręcz terapeutyczne, które stymuluje kontynuację pracy
Naukowcy wysunęli hipotezę: te beztlenowe bakterie miałyby działać na pewne procesy metaboliczne.
Podobnie jak przemiana cholesterolu w androstendion, prekursor testosteronu, który stymuluje wzrost guza, czy rozkład cytrynianu, znanego markera agresywności raka prostaty. Związek przyczynowy między nadmierną obecnością tych bakterii u pacjentów a postępem choroby nie może jednak zostać na tym etapie ustalony.
Konieczne są zatem dalsze badania w tej dziedzinie: jeśli związek ten zostanie potwierdzony, można będzie opracować prognostyczny test moczu, który miałby bardzo praktyczne zastosowanie w klinice. Co więcej, ukierunkowane leczenie antybiotykami pozwala kontrolować postęp choroby, a nawet mu zapobiegać.
1. Hurst R, Meader E, Gihawi A, et al. Microbiomes of Urine and the Prostate Are Linked to Human Prostate Cancer Risk Groups. Eur Urol Oncol. 2022 Apr 18:S2588-9311(22)00056-6.
3. Survival Rates for Prostate Cancer_American Cancer Society