Pokonać endometriozę krótkołańcuchowym kwasem tłuszczowym pochodzacym z mikrobioty jelitowej?
Endometrioza znacząco pogarsza jakość życia kobiet cierpiących z powodu bólu i bezpłodności, które może ona powodować. Mimo że dotyka 1 kobietę na 10, jej mechanizmy wciąż nie są w pełni rozumiane, a jej leczenie pozostaje niezadowalające. Niedawno przeprowadzone badanie1 na zwierzętach otwiera nowe perspektywy, wykazując, że maślan, krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy wytwarzany przez mikrobiotę jelitową, hamuje rozwój zmian endometrialnych.
Sekcja dla ogółu społeczeństwa
Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeńen_sources_title
en_sources_text_start en_sources_text_end
O tym artykule
Przyczyny powstawania endometriozy pozostają niejasne. Według dominującej aktualnie hipotezy, w trakcie wstecznych menstruacji fragmenty endometrium wędrują poza macicę w jamie otrzewnej i zagnieżdżają się na otaczających je tkankach. Wciąż nie jest to jednak pełne wyjaśnienie, ponieważ do menstruacji wstecznych dochodzi u 90% kobiet, ale jedynie 10% z nich choruje na endometriozę. Ponadto aktualne metody leczenia tej choroby nie są pozbawione skutków ubocznych i nie zapobiegają nawrotom.
Aby móc zaoferować kobietom nowe rozwiązania terapeutyczne, należałoby określić inne czynniki prowadzące do zaburzeń w otrzewnej i do rozwoju patologicznych zmian. W tym kontekście zainteresowanie naukowców wzbudza mikrobiota jelitowa. Albowiem u kobiet dotkniętych endometriozą cechuje się ona mniejszą różnorodnością alfa oraz zaburzonym składem flory bakteryjnej w porównaniu do mikrobioty u kobiet bez endometriozy. Oprócz tego metabolity wytwarzane przez florę z kału modelu myszy z endometriozą różnią się od metabolitów myszy kontrolnych. Jest to bardzo istotne, ponieważ to właśnie poprzez metabolity powstające w wyniku przetworzenia włókien pokarmowych mikrobiota jelitowa zapewnia korzyści organizmowi człowieka. Wyróżniające się krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), takie jak maślan, octan lub propionian, wykazują działanie antyproliferacyjne i przeciwzapalne. Autorzy badania opublikowanego w Life Science Alliance skoncentrowali się więc na roli SCFA w endometriozie in vivo na modelu mysim z endometriozą oraz in vitro na komórkach ze zmianami endometrialnymi.
Maślan hamuje rozwój patologicznych zmian, aktywując kilka mechanizmów
Pierwsze wyniki wskazują, że endometrioza zaburza mikrobiotę jelitową u myszy, co skutkuje zmniejszoną produkcją maślanu. Zespół zaobserwował również, że maślan (ale nie pozostałe SCFA, czyli octan lub propionian) hamuje rozwój zmian endometrialnych. Działanie maślanu oparte jest na trzech mechanizmach: aktywacji receptorów błonowych sprzężonych z białkami G (GPCR): GPR43 oraz GPR109A, hamowaniu działania enzymu deacetylazy histonowej (HDAC) i aktywacji Rap1GAP (białko aktywujące GTPazę Ras-proximate-1). Rap1GAP blokuje szlak sygnałowy Rap1 odgrywający rolę w proliferacji, migracji i przywieraniu komórek. Białko to znane jest już jako supresor guzów, w tym również w przypadku raka endometrium.
Nowe badania powinny określić, czy u kobiet dotkniętych endometriozą poziom maślanu kałowego jest niższy niż u kobiet zdrowych. Jeżeli tak jest, można by poddać testom rozwiązania mające na celu zapobieganie rozwojowi patologicznych zmian: dietę, analogi maślanu, suplementy na bazie maślanu lub probiotyki pobudzające produkcję maślanu.