Rodzeństwo – ważny czynnik rozwoju mikrobioty

Skład mikrobioty od chwili urodzenia zależy głównie od źródeł mikroorganizmów w otoczeniu – przede wszystkim od matki, ale także od reszty środowiska rodzinnego, a zwłaszcza od braci i sióstr. Wpływ rodzeństwa jest jednak słabo zbadany. Aby wypełnić tę lukę, duńscy naukowcy zsekwencjonowali próbki stolca (1 tydzień, 1 miesiąc, 3 miesiące, 1 rok, 4 lata i 6 lat) i wymazów z gardła (1 tydzień, 1 miesiąc i 3 lata) pobrane od 686 dzieci z kohorty COPSAC₂₀₁₀ (Copenhagen Prospective Studies on Asthma in Childhood 2010). Przy każdej wizycie uwzględniano i aktualizowano ich miejsce w rodzeństwie. Pod uwagę wzięto piętnaście zmiennych: wagę urodzeniową, przyjmowanie antybiotyków, dietę, obecność zwierząt w domu itp. Następnie badacze ocenili związek między śladami rodzeństwa w mikrobiocie dzieci a występowaniem astmy, alergicznego nieżytu nosa i uczuleń w wieku 6 lat.

Różnice w zakresie różnorodności i obfitości u małych dzieci ze starszym rodzeństwem 

Naukowcy stwierdzili, że rodzeństwo jest jednym z najważniejszych czynników rozwoju mikrobioty jelit i dróg oddechowych u dziecka. Stwierdzono znaczne różnice jej składu zarówno pod względem różnorodności, jak i rodzajów bakterii. Wpływ rodzeństwa był szczególnie widoczny w pierwszym roku życia, a mniejsza różnica wieku w stosunku do starszego brata czy starszej siostry miała większy wpływ niż liczba starszych braci i sióstr.

Mikrobiota gardła dzieci mających jednego lub kilku starszych braci albo jedną lub kilka starszych sióstr charakteryzowała się w wieku 3 miesięcy różnorodnością alfa mniejszą niż u jedynaków. Rodzaje Moraxella i Neissera były obecne w większej ilości, mniej natomiast było gronkowców. Żaden inny czynnik, nawet tak ważny, jak karmienie piersią czy przyjmowanie antybiotyków, nie miał silniejszego wpływu na skład mikrobioty gardła niż rodzeństwo.

Co do mikrobioty jelitowej dzieci mających jednego lub kilku starszych braci albo jedną lub kilka starszych sióstr, to aż do osiągnięcia wieku 4 lat cechowała ją większa różnorodność alfa i istotna różnica różnorodności beta. W wieku 1 roku rodzeństwo było najważniejszą po metodzie porodu determinantą różnorodności beta. Obecność co najmniej jednego starszego brata lub co najmniej jednej starszej siostry miała związek z mniejszą ilością rodzajów Escherichia/Shigella, innych Enterobacteriaceae  i  Veillonella, ale z większą ilością bakterii Prevotella. W przypadku tego ostatniego rodzaju bakterii podwyższona obfitość była jeszcze wyraźniejsza w wieku 4 lat i utrzymywała się aż do osiągnięcia wieku 6 lat. Mikrobiota jelitowa ze śladami starszego rodzeństwa w wieku 1 roku miała związek z mniejszym ryzykiem wystąpienia astmy w wieku 6 lat.

Lepsze uwzględnienie rodzeństwa w badaniach rozwoju mikrobioty

Badacze uważają więc, że na rozwój mikrobioty małego dziecka silnie wpływa jego rodzeństwo, co ma konsekwencje zdrowotne. Sugerują, aby w badaniach rozwoju mikrobioty u dzieci uwzględniać obecność rodzeństwa, zwłaszcza starszego.