Mikrobiota jelitowa a chemioterapia: działania niepożądane czy większa skuteczność leczenia?

Chemioterapia znacznie przedłużyła życie pacjentom dotkniętym nowotworami. Z drugiej strony, jej działania niepożądane i uboczne (sidenote: Ponad 87% pacjentów poddanych chemioterapii odczuło co najmniej jedno działanie uboczne. ) wciąż w znacznym stopniu zaburzają ich samopoczucie fizyczne (wymioty, biegunka, zaparcia, zmęczenie, uderzenia gorąca i inne) i psychiczne (depresja, bezsenność, zaburzenia poznawcze itp.). Należy też pamiętać o infekcjach i wynikającej z nich zachorowalności oraz śmiertelności. Ich przyczyną jest spadek odporności. Przypuszcza się, że mikrobiota jelitowa ma związek zarówno ze skutecznością chemioterapii, jak i z jej działaniami niepożądanymi, choć dostępna jest mała ilość danych. Dlatego dokonaliśmy przeglądu literatury obejmującej 17 badań (to jest 742 pacjentów dotkniętych różnymi nowotworami (sidenote: 5 badań dotyczących raka jelita grubego, 3 dotyczące ostrej białaczki szpikowej, 2 dotyczące chłoniaka nieziarniczego, 1 dotyczące raka piersi, 1 dotyczące raka płuca, 1 dotyczące raka jajnika, 1 dotyczące raka wątroby i 3 dotyczące innych rodzajów raka. ) ) dotyczących związku mikrobioty jelitowej z chemioterapią i jej działaniami ubocznymi.

Mikrobiota a skuteczność i toksyczność chemioterapii

Spośród 17 zanalizowanych badań 7 miało charakter obserwacyjny. Trzy z nich dotyczyły oceny związku między mikrobiotą jelitową a skutecznością chemioterapii i występowaniem działań ubocznych za pomocą próbek stolca pobieranych przed chemioterapią. Cztery pozostałe badania dotyczyły oceny związku między mikrobiotą jelitową a chemioterapią i występowaniem działań ubocznych po chemioterapii za pomocą próbek stolca pobieranych po jej przeprowadzeniu. Wynik? Mikrobiota jelitowa ma związek ze skutecznością chemioterapii i z występowaniem działań ubocznych.

Dziesięć pozostałych badań, które miały charakter perspektywiczny (pozwalający zbadać związek przyczynowo-skutkowy), dotyczyło obserwacji wpływu chemioterapii na mikrobiotę jelitową (ryzyko infekcji, biegunki itp.) podczas leczenia z licznymi pobraniami próbek stolca (przed, w trakcie i/lub po chemioterapii). Jakie wyciągnięto wnioski? Chemioterapia moduluje mikrobiotę jelitową osób dotkniętych rakiem. To modulujące działanie może mieć związek z podwyższonym ryzykiem infekcji i wpływać na skuteczność leczenia. Co więcej, ta indukowana dysbioza prawdopodobnie ma związek z działaniami niepożądanymi.

Biomarker i modulacja

Wyniki te otwierają szerokie perspektywy, ponieważ mikrobiotę jelitową nie tylko można wykorzystywać jako biomarker służący do prognozowania wyników chemioterapii i jej działań niepożądanych, ale jej modulacja w trakcie leczenia daje nadzieję na redukcję działań niepożądanych i poprawę skuteczności terapii. Nadzieję tę podtrzymują wyniki niektórych badań interwencyjnych (z użyciem prebiotyków, aktywności fizycznej itp.).

Ten przegląd złożonych związków między mikrobiotą jelitową a chemioterapią podkreśla więc potencjał przyszłych badań w zakresie poprawy opieki nad pacjentami, mimo że konieczne są międzynarodowe badania wieloośrodkowe w celu zebrania danych uwzględniających różne czynniki zakłócające (wiek, pochodzenie etniczne, płeć, choroby współistniejące, przyjmowane leki, miejsce zamieszkania, dieta, aktywność i inne).