Żywność psychobiotyczna: modulacja mikrobioty jelitowej w celu zmniejszenia stresu

Liczne badania naukowe podkreślają udział mikrobioty jelit w procesach pracy mózgu, zdrowiu psychicznym, zachowaniu i funkcjach poznawczych. Utorowały one drogę psychobiotykom, czyli środkom, które wpływają na mózg poprzez modulację mikrobioty jelit. Prebiotyki i probiotyki wykazały już obiecujące wyniki w badaniach na zwierzętach i ludziach. Ponadto wiadomo, że dieta odgrywa istotną rolę w składzie mikrobioty jelit i może być mieć wpływ na powstawanie niektórych patologii psychicznych.

Żywność bogata w prebiotyki korzystna dla mikrobioty jelit

Większość badań nad interakcjami mikrobioty jelit z gospodarzem skupia się na efekcie suplementacji określonymi pokarmami. Irlandzki zespół postanowił zmierzyć efekt diety psychobiotycznej w pojedynczo zaślepionym, randomizowanym, kontrolowanym badaniu klinicznym. W ciągu 4 tygodni oceniano wpływ tej diety na mikrobiotę jelit, nastrój i percepcję stresu. Badacze zrekrutowali 24 uczestników i 21 zdrowych dorosłych (18–59 lat) osób kontrolnych. Pierwszej grupie zaproponowano dietę, która zawierała produkty pełnoziarniste (5–8 porcji), owoce i warzywa o wysokiej zawartości prebiotyków (6–8 porcji cebuli, sałaty, kapusty, jabłek itp.), inne warzywa (3–4 porcje) oraz żywność fermentowaną (2–3 porcje kiszonej kapusty, kefiru lub kombuchy) każdego dnia. Poproszono ich o ograniczenie słodyczy, napojów bezalkoholowych i fast foodu. Uczestnicy otrzymali również ogólne porady dietetyczne: piramidę żywieniową, dzienne zalecenia kaloryczne w zależności od płci itp. Osoby z grupy kontrolnej otrzymały tylko te porady dietetyczne. Stres doświadczany przez wszystkich badanych był oceniony za pomocą skali postrzeganego stresu Cohena (PSS) na poziomie podstawowym i na koniec badania.

Zmniejszenie poziomu stresu i zmiany w aktywności metabolicznej bakterii

Pod koniec 4 tygodni obie grupy odniosły korzyści ze zmiany nawyków żywieniowych przy jednoczesnym zmniejszeniu poziomu odczuwanego stresu. Ale to zmniejszenie było znaczące tylko w grupie psychobiotycznej. Ponadto zmniejszenie wyniku PSS było skorelowane ze stopniem przestrzegania diety psychobiotycznej. Zaobserwowano niewielkie różnice w składzie mikrobioty jelit w grupie psychobiotycznej w porównaniu z włączeniem (zwiększenie ilości Blautia wexlerae i B. obeum, zmniejszenie ilości Coprococcus comes, Dorea longicatena, Eubacterium rectale, Gemmiger formicilis i Bifidobacterium longum). Analiza metabolomiczna wykazała jednak istotną zmianę 40 metabolitów lipidowych w grupie stosującej dietę psychobiotyczną, ale nie w grupie kontrolnej. Ta zmiana może wynikać ze zmniejszonego spożycia tłuszczów w diecie psychobiotycznej, ale sugeruje również, że mikrobiota jelit wpływa na nastrój poprzez regulację metabolizmu tłuszczów.

Wyniki, które posłużą do opracowania przyszłych zaleceń żywieniowych?

Zdaniem autorów rozwój podejść psychobiotycznych, które modulują oś jelita–mózg, zapewnia możliwości redukcji stresu i związanych z nim zaburzeń. Bardziej złożone badania muszą potwierdzić wpływ takiej diety na stres, a także wyjaśnić mechanizmy leżące u jej podstaw i rolę mikrobioty jelit w tych korzyściach. Te wyniki mogą nadać większe znaczenie wpływowi diety w przyszłych zaleceniach żywieniowych, w profilaktyce lub leczeniu zaburzeń psychicznych