Mniejsze ryzyko zachorowania na cukrzycę przy zróżnicowanej mikrobiocie?

Nowe badanie z udziałem ponad 2000 osób wykazało, że różnorodność mikrobioty jelitowej i liczebność 12 taksonów produkujących maślan wiąże się z niższym ryzykiem cukrzycy typu 2 i insulinooporności.

Opublikowano 13 Grudzień 2021
Zaktualizowano 24 Lipiec 2024

O tym artykule

Opublikowano 13 Grudzień 2021
Zaktualizowano 24 Lipiec 2024

Chociaż badania wykazały już związek pomiędzy mikrobiotą jelitową a cukrzycą typu 2, dotyczyły one jedynie ograniczonej liczby próbek, a związane z nimi taksony wciąż pozostają przedmiotem dyskusji (wyniki nie zawsze były zgodne, brak kompetencji itd.). Dlatego też naukowcy podjęli badanie na szeroką skalę, w którym wzięło udział 2166 osób z 2 holenderskich kohort, dotyczące związku między składem mikrobioty jelitowej – analizowanym poprzez amplifikację i sekwencjonowanie bakteryjnego 16s RNA obecnego w kale – a cukrzycą typu 2 – przypadkami określonymi przez 2 lekarzy na podstawie kryteriów WHO (glikemia, przyjmowanie leków przeciwcukrzycowych itp.).

Mimo że analizy miały charakter przekrojowy (tzn. dane dotyczące mikrobioty i cukrzycy typu 2 były zebrane w tym samym czasie), były one dostosowane do wielu czynników nieobiektywnych: spożycia energii, wskaźnika masy ciała, poziomu wykształcenia itp. Kolejnym mocnym i innowacyjnym aspektem badania jest pomiar związków między mikrobiotą a insulinoopornością ustaloną na podstawie stężenia glukozy we krwi i poziomu insuliny na czczo, subklinicznego markera oznaczającego wczesny etap patogenezy cukrzycy typu 2.

Czy różnorodność mikrobioty jest czynnikiem ochronnym?

Kilka wskaźników mierzących (sidenote: Zróżnicowanie α Miara wskazująca różnorodność pojedynczej próbki, tj. liczba różnych gatunków obecnych w jednostce. Hamady M, Lozupone C, Knight R. Fast UniFrac: facilitating high-throughput phylogenetic analyses of microbial communities including analysis of pyrosequencing and PhyloChip data. ISME J. 2010;4:17-27. https://www.nature.com/articles/ismej200997 ) mikrobioty wiązało się z niższą insulinoopornością i zmniejszoną częstością występowania cukrzycy typu 2. Z kolei (sidenote: różnorodności β na Miara wskazująca na różnorodność gatunkową pomiędzy próbkami, pozwala na ocenę zmienności różnorodności mikrobioty pomiędzy badanymi. Hamady M, Lozupone C, Knight R. Fast UniFrac: facilitating high-throughput phylogenetic analyses of microbial communities including analysis of pyrosequencing and PhyloChip data. ISME J. 2010;4:17-27. https://www.nature.com/articles/ismej20099 ) była związana z insulinoopornością. Wreszcie liczebność 7 taksonów – należących do rodzin Christensenellaceae i Ruminococcaceae lub do rodzaju Marvinbryantia – wiązała się ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia insulinooporności, a liczebność 5 innych taksonów - z rodziny Clostridiaceae, Peptostreptococcaceae lub rodzajów Clostridium w ścisłym znaczeniu, Intestinibacter i Romboutsia – z niższym ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 2.

Taksony produkujące maślan, które zmniejszają ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2

Te 12 taksonów, z których 10 po raz pierwszy związane jest z obniżonym ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 2 lub insulinooporności, znane jest z produkcji maślanu, krótkołańcuchowego kwasu tłuszczowego powstałego z rozkładu błonnika pokarmowego przez bakterie. Mechanizmy, które tłumaczą jego działanie, to zwiększona aktywność mitochondriów, poprawa metabolizmu energetycznego, zmniejszona endotoksemia i stan zapalny. Jednak jego rola w metabolizmie glukozy i zapobieganiu cukrzycy pozostaje do potwierdzenia w badaniach prowadzonych doraźne.

Tak więc związek między różnorodnością mikrobioty i liczebnością bakterii produkujących maślan a mniejszym ryzykiem wystąpienia insulinooporności i cukrzycy typu 2 rzuca nowe światło na etiologię, patogenezę i leczenie cukrzycy typu 2.