Zespół jelita drażliwego: wiadomo już, jaką rolę gra brachyspira

Zachorowalność na zespół jelita drażliwego (IBS) rośnie po przebyciu nieżytu żołądka i jelit, co sugeruje, że dysbioza jelit może grać rolę w etiologii tej choroby. Aktualne badania, koncentrujące się na mikrobiocie światła jelita, nie wykazały jednak niepodważalnego związku między składem tej mikrobioty a IBS. Jeden z zespołów zmienił strategię i zanalizował nie tylko bakterie obecne w świetle jelita, ale również bytujące w śluzie wyścielającym nabłonek jelit, poprzez biopsje śluzówki esicy pobrane od pacjentów dotkniętych IBS (forma z biegunką, zaparciem, mieszana lub niesklasyfikowana) oraz z grupy kontrolnej.

Peptydy sygnalizujące obecność krętków Brachyspira

Analizy metaproteomiczne przeprowadzone w grupie badawczej (22 pacjentów, 14 osób stanowiących grupę kontrolną) wykazały obecność w śluzie peptydów bakteryjnych pochodzących od potencjalnie chorobotwórczych mikroorganizmów z rodzaju Brachyspira u 3 na 22 pacjentów chorych na IBS. Obecność bakterii na błonie szczytowej kolonocytów lub w śluzie została potwierdzona obserwacją pod mikroskopem elektronowym. Analizy metodą qPCR połączoną z immunofluorescencją przeprowadzone w całej grupie (62 pacjentów, 31 osób z grupy kontrolnej) wykazują kolonizację krętkami Brachyspira u 31% pacjentów chorych na IBS i u 42% pacjentów cierpiących na biegunkowe postaci tego schorzenia. W grupie kontrolnej kolonizacji nie zaobserwowano.

Brachyspira zasiedla kolonocyty

Specyficzna obecność bakterii Brachyspira na błonie szczytowej kolonocytów (w przeciwieństwie do śluzu) zaobserwowana u 21% pacjentów była związana z ostrzejszą biegunką i szybszym tranzytem jelitowym. Błona śluzowa jelit tych pacjentów wykazywała umiarkowaną reakcję zapalną, a także wzrost liczby niektórych komórek odpornościowych (mastocytów). Duża liczebność tych komórek była skorelowana z wynikami oceny bólów brzucha.

Antybiotyki – czy są przeciwskuteczne?

Ostatnie doświadczenie przeprowadzone przez badaczy polegało na kontroli efektów stosowania metronidazolu u czterech pacjentów. Po upływie roku od terapii u trzech z nich IBS stał się łagodniejszy. O ile jednak Brachyspira zniknęła z błony szczytowej kolonocytów, to obecność tych bakterii w kryptach i komórkach kubkowych może być nową strategią ucieczki przed antybiotykami. Podsumowując, obecność bakterii Brachyspira w przypadku IBS (zwłaszcza w kolonocytach) wydaje się związana z określonymi reakcjami klinicznymi, metabolicznymi i odpornościowymi, przez co stanowi potencjalne narzędzie diagnozy różnych form IBS. Ponadto terapie antybiotykowe należy w przypadku IBS stosować ostrożnie, ponieważ mogą sprzyjać inwazyjności drobnoustrojów.