Obecność dysbiozy jelitowej u pacjentów dotkniętych chorobą Alzheimera, a także udział mikrobioty w odkładaniu się w mózgu związanych z tym schorzeniem białek -amyloidu, zostały już wykazane. Celem kolejnego badania było ustalenie szlaków sygnalizacyjnych, za pośrednictwem których mikrobiota jelit osób chorych przyczynia się do powstania amyloidozy.
W poszukiwaniu korelacji
Badaniem objęto 89 osób w wieku od 50 do 85 lat, o różnych zdolnościach poznawczych: od normalnych po zaburzenia poznawcze z utratą pamięci związane lub niezwiązane z chorobą. Złogi amyloidowe w różnych obszarach mózgu zmierzono skanerem PET i skwantyfikowano, natomiast poziom cząsteczek pochodzących z mikrobioty jelit (lipopolisacharydy – LPS – i krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe: octowy, propionowy, walerianowy, masłowy), markery pro- i przeciwzapalne (w tym interleukiny – IL) oraz markery zaburzenia funkcji śródbłonka (cząsteczki adhezji komórkowej – CAM) zmierzono we krwi.
W grę wchodzą nośniki bakteryjne
Niezależnie od obszaru mózgu złogi amyloidowe były dodatnio skorelowane z poziomem LPS, kwasu octowego, kwasu walerianowego, niektórych cytokin prozapalnych (między innymi IL1, IL6) i licznych CAM (np. selektyny P, PECAM-1) we krwi. Korelacja z poziomem kwasu masłowego i przeciwzapalnej cytokiny IL10 była natomiast ujemna. Niektóre biomarkery zaburzenia funkcji śródbłonka były dodatnio skorelowane z poziomem kwasu octowego, kwasu walerianowego, IL1 i IL4, ale – podobnie jak poprzednio – ujemnie skorelowane z poziomem kwasu masłowego i IL10. Korelacje te autorzy interpretują jako zarazem bezpośredni i pośredni udział parametrów składników krwi związanych z dysbiozą jelitową w powstawaniu amyloidozy.
Stan zapalny, funkcja bariery i choroba Alzheimera
Obniżenie poziomu kwasu masłowego związane ze wzrostem poziomu kwasu octowego, kwasu walerianowego i LPS może naruszać barierę jelitową, wywoływać i utrzymywać ogólnoustrojowy słaby stan zapalny, a także uszkadzać barierę krew-mózg, co prowadzi do przenikania do ośrodkowego układu nerwowego powodujących stany zapalne składników ułatwiających zapoczątkowanie ciągu patologicznych stanów prowadzących do choroby Alzheimera. Mimo iż badacze wskazują na niemożność ustalenia związku przyczynowo-skutkowego w oparciu o otrzymane dane, to jednak podkreślają, że siła stwierdzonych powiązań przemawia za tą hipotezą fizjopatologiczną. Będzie można zatem wyciągnąć wnioski co do możliwości opracowania strategii prewencji opartych na wzbogacaniu mikrobioty korzystnymi bakteriami lub metabolitami, gdy zostanie ustalony profil mikrobioty charakterystyczny dla choroby Alzheimera.
