Od uprawy rolnej do jelit: zaskakujący wpływ owoców i warzyw na mikrobiotę jelit

Najnowsze badania ¹ wykazują wręcz, że stare angielskie powiedzenie „jedno jabłko z wieczora, a unikniesz doktora” dotyczy również mikroskopijnych mieszkańców naszych wnętrzności – czyli naszej mikrobioty jelitowej. Naukowcy odkryli mianowicie, że bakterie roślinne wędrują i utrzymują się w ludzkim przewodzie pokarmowym. To badanie stanowi pierwszy dowód na to, że w wyniku konsumpcji roślin mikroorganizmy roślinne przechodzą do jelit.

Mikroorganizmy roślinne jadą autostopem do mikrobioty jelitowej, aby ją skolonizować

Naukowcy z austriackiego Instytutu Biotechnologii Środowiskowej ² wykonali zaawansowaną, porównawczą analizę genomową i zrekonstruowali 156 genomów bakterii pochodzących z owoców i warzyw na podstawie zbiorów danych metagenomicznych. Sekwencje DNA owych mikrobów posłużyły im jako odniesienie, by wykryć bakterie pochodzące ze świeżych owoców w publicznie dostępnych metagenomach ludzkiego stolca. W celu oceny trwałości bakterii naukowcy przeprowadzili również podłużne badanie kohorty, analizując na przestrzeni 3 lat stolec niemowlęcy.
Z pewnym zaskoczeniem odkryli, że pewne rodzaje bakterii zamieszkiwały zarówno świeże produkty, jak i ludzkie trzewia. Główne bakterie roślinne odkryte w jelitach badanych osób to: Enterobacterales, Burkholderiales and Lactobacillales.

2% wszystkich bakterii jelitowych pochodzi z roślin 

Średnio prawie 2% unikalnych bakterii jelitowych u danej osoby pochodzi z owoców i warzyw. Odsetek ten wzrasta u młodszych dzieci i przy większym spożyciu warzyw.

Mimo że ta proporcja jest stosunkowo niska – w porównaniu do całej społeczności bakteryjnej – to bakterie pochodzące z roślin dostarczają niezbędne dla zdrowia substancje, takie jak krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, witaminę B12 oraz witaminę K. Fakt, że nie są zbyt liczebne wskazuje na ich ważną rolę funkcjonalną – suplementację ludzkich genów i wspomaganie metabolizmu.

Badanie ponadto udowodniło, że spożywanie ponad 10 różnych roślin tygodniowo może skutkować zwiększonym bogactwem różnych gatunków bakterii jelitowych, w porównaniu z dietą mniej zróżnicowaną. Zauważono więc, regularne spożywanie warzyw ma wpływ na bardziej heterogeniczną strukturę społeczności bakteryjnej.

Siejmy ziarenka naszej mikrobioty przyszłości

W miarę jak ludzka działalność niszczy naturalne ekosystemy i zubaża bakterie środowiskowe, zmniejszająca się liczba drobnoustrojów w świeżych produktach może mieć daleko idące konsekwencje dla zdrowia publicznego, z czego dopiero co zaczynamy zdawać sobie sprawę.

Badanie to kładzie nacisk na rzecz niespodziewaną – ważność świeżych produktów, które w znaczącym stopniu „zasilają” nasz ekosystem jelitowy. Podkreśla też, że ochrona roślin i gleby polepszy kondycję ludzkiej mikrobioty w skali globalnej w przyszłości.

Można by również dodać, że coraz bardziej ograniczone oddziaływanie na mikrobiotę pochodzących z intensywnego rolnictwa – a zatem ubogich w mikroorganizmy – produktów może mieć negatywny wpływ na zdrowie publiczne. Możemy więc spojrzeć na owoce i warzywa jako na niezbędne, a jednak dość narażone na ryzyko źródło bakterii środowiskowych dla naszych jelit. Fakt ten ma ogromne znaczenie dla rolnictwa, ochrony przyrody i medycyny.

Polecane przez naszą społeczność