Clostridioides difficile: markery mikrobioty jelitowej pozwalają przewidywać ryzyko zakażenia

Dysbioza spowodowana przez antybiotyki może prowadzić do zakażenia Clostridioides difficile. Patogen ten jest powiązany ze znaczną zachorowalnością i śmiertelnością, pociąga za sobą również duże koszty zdrowotne w skali światowej. Identyfikacja markerów tego zakażenia mogłaby się przyczynić do ukierunkowania leczenia i zmniejszenia obciążenia zakażeniem.

Ponad 1000 zakwalifikowanych pacjentów, z 34 europejskich szpitali

W tym obserwacyjnym, prospektywnym, wieloośrodkowym badaniu, analizowano mikrobiotę jelitową hospitalizowanych pacjentów w wieku ponad 50 lat (sekwencjonowanie RNAr 16S w połączeniu z techniką oligotypowania w celu wykrycia C. difficile) w dniu poprzedzającym antybiotykoterapię w celu wykrycia markerów drobnoustrojowych będących predyktorami biegunki poantybiotykowej (AAD) oraz zakażenia C. difficile (ICD). Przeprowadzono również analizę podłużną w celu oceny wpływu pewnych antybiotyków (sidenote: Penicylina + inhibitor beta-laktamazy, inne klasy beta-laktamów, fluorochinolony )  na mikrobiotę jelitową.

Markery będące predyktorami ICD

135 pacjentów zgłosiło biegunkę w ciągu 90 dni po leczeniu, w tym 15 ICD. Badacze stwierdzili, że różnorodność mikrobioty w dniu 1, przez rozpoczęciem antybiotykoterapii, u pacjentów, u których wystąpiło ICD, była zmniejszona w stosunku do pacjentów, u których wystąpiła AAD lub w porównaniu do pacjentów bez biegunki. Skład ich mikrobioty jelitowej był również odmienny: zaobserwowano większą liczbę Enterococcus i zmniejszenie Blautia, Ruminococcus, Porphyromonas, Bifidobacteria, Odoribacter, Prevotella i Ezakiella spp. W porównaniu do pacjentów bez ICD. Ruminococcus, Ezakiella i Odoribacter spp. 5 dni przed wystąpieniem CDI w tej kohorcie. Te markery predykcyjne porównano z markerami z kanadyjskiej kohorty pacjentów w starszym wieku, u których wystąpiło ICD. Różnorodność jelitowa była zmniejszona w identyczny sposób, obserwowano wzrost liczby Enterococcus i zmniejszenie liczby Ruminococcus, Ezakiella i Odoribacter spp. 5 dni przed wystąpieniem zakażenia.

Dysbioza jelitowa antybiotykozależna

Autorzy stwierdzili również, że antybiotyki wywołują dysbiozę jelitową klasy zależnej w 6 dni po rozpoczęciu leczenia. Najbardziej niezrównoważona była mikrobiota jelitowa pacjentów otrzymujących beta-laktamy (inna klasa niż penicylina). Wszystkie beta-laktamy (powiązane lub nie z inhibitorem beta-laktamazy) zwiększają liczebność Enterococcus. Leczenie penicyliną w połączeniu z inhibitorem beta-laktamazy było również powiązane ze zmniejszeniem liczebności bakterii z rodziny Clostridiales Incertae Sedis XI, co do których wiadomo, że wiążą się ze zmniejszeniem ryzyka ICD. Inne klasy beta-laktamów indukowały zmniejszenie liczebności bakterii należących do rodziny Lachnospiraceae, obejmującej gatunki produkujące maślan, znanych z dobroczynnego wpływu na zdrowie. Łącznie, wszystkie badane klasy antybiotyków znacząco zmieniały skład mikrobioty jelitowej i dobrze udokumentowano, że są one antybiotykami wysokiego ryzyka rozwoju ICD.