Antibiyotikler ve bağırsak mikrobiyotası: Uzun vadede nasıl etkiler?

Dünya Antimikrobiyal Farkındalık Haftası (18-24 Kasım 2020) vesilesiyle, DSÖ, genel halkı, sağlık çalışanlarını ve karar vericileri, antimikrobiyal direncin ortaya çıkmasını ve enfeksiyonların yayılmasını önlemek için en iyi uygulamaları benimsemeye teşvik etti. Antibiyotikler, 20. yüzyılın en büyük terapötik ilerlemelerinden biri olsa da, vücuttaki çeşitli mikrobiyotaları olumsuz etkileyebilir. Bazı sınıfların bağırsak mikrobiyotası üzerindeki kısa vadeli etkisi bilinirken, diğerlerinin uzun vadeli etkileri henüz iyi tanımlanmamıştır. Bu çalışmada, 15 antibiyotik sınıfının bağırsak mikrobiyotası bileşimi üzerindeki etkisi, son dozu izleyen 4 yıla kadar incelendi.

Büyük ölçekli bir çalışma

Antibiyotik tüketen 1413 katılımcının bağırsak mikrobiyotası bileşimi (ortalama yaş: 62.6) 16S rRNA dizilimi ile analiz edildi. Son antibiyotik dozu ile dışkı örneği arasındaki süre hesaplandı ve şu şekilde sınıflandırıldı: Bir yıldan az, 1 ila 2 yıl, 2 ila 4 yıl , 4 yıldan fazla. Sonuçlar, karışıklığa neden olan faktörler (cinsiyet, yaş, VKİ, diyabet, statinler, ÜFE'ler, kortikosteroidler gibi bazı ilaçlar) dikkate alınarak ayarlandı.

Makrolid ve linkozamidlerin önemli etkisi

Bağırsak mikrobiyotası üzerindeki en büyük ve en uzun süreli etki, makrolidler ve linkozamidler için gözlenmiştir: Son dozdan 4 yıl sonra Shannon indeksinde devam eden bir azalma ve bakteri topluluğu yapısında dikkate değer değişiklik (Bray-Curtis Benzerlik indeksi) kaydedilmiştir. Ayrıca, beta-laktam kullanımı, alımdan bir yıl sonra önemli bir çeşitlilik kaybını ortaya çıkarmaktadır.

Güçlü anti-anaerobik aktiviteye sahip antibiyotiklerin etkisi

Sonuçlar ayrıca diğer sınıflara kıyasla güçlü bir anti-anaerobik aktiviteye sahip antibiyotik kullanımının (bir penisilin ve bir beta-laktamaz inhibitörü kombinasyonu, imidazol türevleri, linkozamidler) bağırsak mikrobiyotası üzerinde daha büyük ve uzun süreli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Firmicutes/Bacteroidetes oranı, alımdan sonraki bir yıla kadar Firmicutes lehine önemli ölçüde değişmiştir. Tersine, bu oran, anti-anaerobik aktivitesi olmayan bir antibiyotik alımını izleyen 2 yıla kadar Bacteroidetes lehine önemli ölçüde değişmiştir.

Dolayısıyla, makrolidlerin ve linkozamidlerin kullanımı, bağırsak mikrobiyotasının derin ve kalıcı disbiyozu ile ilişkilidir. Etki ve süresi, kullanılan antibiyotik sınıfına bağlı olarak değiştiğinden yazarlar, reçete yazarken bu etkilerin dikkate alınması gerektiğini vurgulamaktadır.