Ekspozycja na antybiotyki w wieku 0–6 lat szkodzi mikrobiocie jelit i rozwojowi dziecka

U noworodków leczonych antybiotykami w pierwszych tygodniach życia skład mikrobioty jelitowej zmienia się. Długofalowe konsekwencje kliniczne i mikrobiologiczne tej ekspozycji są jednak w dalszym ciągu nieznane. Wychodząc od związku przyczynowo-skutkowego między mikrobiotą jelit a wzrostem, otyłością i chorobami metabolicznymi, badacze sformułowali hipotezę, że terapia antybiotykowa w pierwszych dniach życia może wywrzeć trwały wpływ na wzrost dziecka, zakłócając naturalny proces kolonizacji mikrobioty jelit.

Zaburzony rozwój...

Badanie przeprowadzone z udziałem 12 422 urodzonych o czasie dzieci z ciąż pojedynczych jest bogate we wnioski. Przebadane niemowlęta nie wykazywały żadnych znanych anomalii, które mogłyby wpłynąć na wzrost, i nie potrzebowały długoterminowej profilaktycznej terapii antybiotykowej. 9,3% noworodków z tej grupy otrzymało antybiotyki (sidenote: W przypadku większości niemowląt było to połączenie benzylopenicyliny i gentamycyny podawane dożylnie.  )  w ciągu 14 pierwszych dni życia. Wśród poddanych tej ekspozycji noworodków tylko chłopcy wykazywali wagę wyraźnie niższą od wagi dzieci nie eksponowanych na antybiotyki przez 6 pierwszych lat życia. Między 2. a 6. rokiem życia stwierdzono u nich również wyraźnie niższy wzrost i wskaźnik masy ciała (BMI). Wynik ten potwierdzono na grupie 1 707 dzieci niemieckich obserwowanych od urodzenia do osiągnięcia wieku 5 lat. Natomiast ekspozycja na antybiotyki w ciągu 6 pierwszych lat życia, ale po okresie noworodkowym, zarówno u chłopców, jak i u dziewczynek wiąże się z wyraźnie wyższym BMI.

...i zmieniona mikrobiota jelit

W celu zbadania wpływu ekspozycji na antybiotyki w okresie noworodkowym na mikrobiotę jelit w nowej grupie 33 noworodków, z których 13 otrzymało drogą dożylną w ciągu 48 pierwszych godzin życia benzylopenicylinę i gentamycynę, pobrano w wieku 1, 6, 12 i 24 miesięcy próbki stolca. 20 noworodków urodzonych w dobrym stanie zdrowia i nie eksponowanych na antybiotyki w okresie noworodkowym stanowiło grupę kontrolną. Mikrobiota fekalna została zanalizowana w drodze sekwencjonowania genu RNA rybosomowego 16S. Po 1 miesiącu i 6 miesiącach zaobserwowano znaczne różnice składu mikrobioty jelit grup leczonych antybiotykami i grup kontrolnych, co dowodzi trwałości wpływu ekspozycji na antybiotyki na mikrobiotę. Co więcej, największe konsekwencje poniósł rodzaj Bifidobacterium, którego liczebność nawet w 24 miesiące po ekspozycji noworodków była znacznie zmniejszona.

Czy przyczyną jest dysbioza jelit?

Aby zbadać związki przyczynowo-skutkowe między ekspozycją noworodków na antybiotyki, dysbiozą jelit i wpływem na rozwój dzieci, badacze przeprowadzili dodatkowe badanie na aksenicznych myszach (sidenote: Ksenicznych myszach Myszy wolne od zarazków, hodowane w sterylnym środowisku. ) . Otrzymały one transplantację mikrobioty fekalnej (TMF) niemowląt po upływie 1 miesiąca i 2 lat od ekspozycji na antybiotyki w okresie noworodkowym. Zaobserwowano znaczny spadek przyrostu masy ciała u samców otrzymujących TMF noworodków w okresie od 1 miesiąca do 2 lat po ekspozycji w okresie noworodkowym w porównaniu z myszami nie eksponowanymi. Nie wystąpił natomiast wpływ na rozwój samic. Dane te sugerują, że potencjalny związek przyczynowo-skutkowy między ekspozycją na antybiotyki w ciągu pierwszych 6 lat życia i zaburzeniami rozwoju w dzieciństwie może wynikać z dysbiozy jelit nabytej w okresie rozwoju mikrobioty jelitowej.