Mikrobiota – źródło wczesnych markerów cukrzycy ciążowej

Czy już wkrótce będzie można przewidzieć cukrzycę ciążową nawet w pierwszym trymestrze ciąży? To właśnie sugeruje badanie opublikowane niedawno w czasopiśmie Gut.  

Badacze izraelscy zrekrutowali 394 kobiety w wieku od 18 do 40 lat będące w ciąży krócej niż od 3 miesięcy. Pobrali ich stolec w celu analizy ich mikrobioty. Pobrane zostały również próbki krwi (pod kątem glikemii, cytokin w osoczu itp.). Badacze zapisali też ich historię medyczną i przyzwyczajenia dietetyczne.

Ochotniczki były następnie poddane obserwacji trwającej od 27 do 30 tygodni. W drugim trymestrze u 44 z nich (11 %) wystąpiła cukrzyca ciążowa.

Wyraźne różnice u kobiet cierpiących na cukrzycę ciążową

Wyniki analizy krwi wykazują, że  kobiety chore na cukrzycę ciążową wykazują od pierwszego trymestru nietolerancję glukozy i wyższy poziom cytokin, zwłaszcza interleukin 6 (IL6), czego nie zaobserwowano u kobiet bez cukrzycy ciążowej. Kilka badań wykazało, że sprzyjające stanom zapalnym IL6 mają udział w różnych formach cukrzycy, zwłaszcza ciążowej.

Analiza mikrobioty jelitowej wykazuje, że u kobiet cierpiących na cukrzycę ciążową występują również od pierwszego trymestru:

• zmniejszenie ilości krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), zwłaszcza izowalerianianu i izomaślanu znanych z tego, że poprawiają wrażliwość na insulinę i zmniejszają reakcję zapalną;
• mniejsza obfitość rodzaju Prevotella, którego obecność ma związek z poprawą metabolizmu glukozy;
• wzbogacenie niektórych szlaków metabolicznych, na przykład szlaku mewalonianu, który ma związek ze wzrostem poziomu IL6.

Objawy odtworzone u myszy dzięki przeniesieniu mikrobioty

Aby dowiedzieć się, czy te cechy mogą grać rolę w patogenezie cukrzycy ciążowej, badacze dokonali transplantacji mikrobioty fekalnej (TMF) kobiet uczestniczących w badaniu na akseniczne (pozbawione mikrobioty) myszy. 

U myszy, które otrzymały mikrobiotę kobiet chorych na cukrzycę ciążową, zaobserwowano te same objawy co u tych kobiet: nietolerancję glukozy i podwyższony poziom IL6. Pozwala to przypuszczać, że mikrobiota ma udział w patogenezie cukrzycy ciążowej. 

Wynik był taki sam, gdy przeprowadzono TMF przy użyciu mikrobioty fekalnej kobiet ciężarnych z dwóch innych kohort – fińskiej i amerykańskiej, co sugeruje „uniwersalny” charakter zmian mikrobioty związanych z cukrzycą ciążową.

Czy pojawią się nowe narzędzia diagnostyczne?

Następnie badacze użyli modelu predykcyjnego w celu ustalenia, które dane z pierwszego trymestru (skład mikrobioty, profil cytokinowy, historia medyczna i charakterystyka diety) są najbardziej odpowiednie do prognozowania cukrzycy ciążowej. Wyniki wskazują, że model obejmujący dokumentację medyczną jest najskuteczniejszy (iloraz szans na poziomie 3,2). Kolejne miejsce zajmuje model oparty na mikrobiocie fekalnej. Natomiast w przypadku użycia dokumentacji medycznej i mikrobioty fekalnej iloraz szans wzrósł do 4.
Wprawdzie niezbędne są dodatkowe badania w celu ustalenia, czy dysbioza wynika z cukrzycy, czy cukrzyca z dysbiozy, ale wyniki te pozwalają przypuszczać, że możliwe jest wcześniejsze leczenie cukrzycy ciążowej, a przede wszystkim złagodzenie niekorzystnego wpływu tej choroby na stan zdrowia matek i ich dzieci.